گارانتی آمریکایی برای خنثی کردن «آیسا»

دنیای اقتصاد: در آستانه یک‌سالگی اجرای برجام، نشست کمیسیون مشترک برجام بنا به درخواست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و برای بررسی نقض برجام از سوی آمریکا با تمدید قانون آیسا، با حضور معاونان وزیران خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ روز سه‌شنبه در محل هتل کوبورگ وین به‌مدت بیش از سه ساعت برگزار شد و با صدور بیانیه‌ای مطبوعاتی به کار خود خاتمه داد. عباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، روز سه‌شنبه پس از نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که اعضای این کمیسیون، «نگرانی» ایران درباره اجرای قانون آیسا از سوی آمریکا را بسیار «جدی» دانستند. عراقچی تاکید کرد: «در این نشست ما به‌طور کاملا مستدل توضیح دادیم که چرا فکر می‌کنیم تمدید قانون آیسا نقض برجام است. نگرانی‌های خود را بابت نقض‌ها، تعلل‌ها و بدعهدی‌هایی که از طرف هیات آمریکایی انجام شده، بیان کردیم.» همچنین در شرایطی که وال‌استریت‌ژورنال مدعی موافقت ایران با کاهش ذخائر اورانیوم به زیر سقف ۳۰۰کیلو و پاکسازی کامل اورانیوم باقیمانده در نطنز شده بود، عراقچی ضمن تکذیب این خبر گفت: «کمیسیون مشترک در پایان جلسه خود با طرح ایران برای پاکسازی رسوبات از تاسیسات غنی‌سازی نطنز موافقت کرد.»

از سوی دیگر مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو هیات ایرانی نیز درباره نشست کمیسیون برجام گفت: «جلسه کمیسیون مشترک برجام به درخواست ایران تشکیل شد و نخستین جلسه‌ای بود که به درخواست یک عضو برای بررسی شکایت ایران تشکیل شد.» او که با بخش خبری ۲۱ گفت‌وگو می‌کرد، نشست روز سه‌شنبه کمیسیون مشترک برجام را طولانی، مفید و در فضای خوب و مثبتی توصیف کرد. تخت‌روانچی با اشاره به اینکه در این نشست بحث حقوقی خیلی دقیقی را ارائه کردند، افزود: «به‌ویژه در مورد قانون اخیر آیسا بحث‌های مفصلی داشتیم و به وضوح تشریح کردیم که بر چه مبنایی ما این ادعا را داریم که آمریکا تعهدات خود را نقض کرده و نسبت به اجرای برجام بدعهدی داشته است.» همچنین به گزارش «ایرنا» هیات آمریکایی در این نشست «با تاکید مجدد بر پایبندی کامل این کشور به برجام، به عدم امضای این مصوبه از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا اشاره کرد و آن را یک تصمیم مهم سیاسی دانست.» براساس این گزارش، ‌«هیات آمریکایی همچنین یک سلسله از اقدامات حقوقی و اجرایی را برشمرد که دولت این کشور برای ملغی‌الاثر کردن قانون آیسا انجام داده است و اعلام کرد که با این اقدامات قانون مزبور هیچ تاثیری ندارد و بنابراین نفس تصویب این قانون در کنگره آمریکا مشکلی برای تعهدات برجامی این کشور ایجاد نمی‌کند.» این گزارش اضافه کرده است: «اعضای کمیسیون مشترک خواستار اقدامات آمریکا برای بلا اثر ماندن این قانون و شفاف‌سازی کامل در این زمینه شدند به‌گونه‌ای که هیچ ابهامی نسبت به اینکه این قانون اثری بر تجارت و همکاری با ایران ندارد باقی نماند.» قانون تحریم‌های ایران یا «آیسا» بدون امضای رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه گذشته میلادی برای ۱۰ سال دیگر تمدید شد. مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند این اقدام به منزله «نقض» برجام است. این در حالی است که آمریکا تصویب این تحریم‌ها را نقض برجام نمی‌داند.

تاکید موگرینی بر بیانیه کمیسیون مشترک

نشست کمیسیون برجام با ارائه یک بیانیه مطبوعاتی به کار خود پایان داد. به گزارش «ایسنا» در بخشی از متن این بیانیه تاکید شده است: «از زمان اجرایی شدن برجام این دومین بار است که کمیسیون مشترک براساس درخواست ایران و برای رسیدگی به بدعهدی‌های آمریکا و اقدامات غیرمنطبق آن کشور با مفاد برجام، تشکیل جلسه می‌دهد. همچنین روز دوشنبه برای نخستین‌بار ساز و کار کارگروه اجرایی کردن لغو تحریم‌ها که در برجام پیش‌بینی شده است، به کار گرفته شد و نشست کارگروه با حضور هیات‌های کارشناسی از ایران و تمام دولت‌های عضو برجام در وین برگزار شد.» در این بیانیه تاکید شده است: «کلیه طرف‌های برجام مجددا بر تعهد قاطع خود به تداوم اجرای کامل و موثر برجام تصریح کردند. کمیسیون مشترک ضمن تاکید مجدد بر اهمیت تعهدات مرتبط با رفع تحریم‌ها وفق برجام، به‌ویژه در ارتباط با قانون آیسا، تضمین‌های ارائه شده از سوی ایالات‌متحده را مبنی بر اینکه تمدید قانون تحریم‌های ایران به هیچ عنوان تاثیری بر فرآیند رفع تحریم‌هایی که ایران طبق برجام از آنها بهره‌مند می‌شود، نداشته و به هیچ روی محدودیتی برای شرکت‌ها از حیث انجام مراودات بازرگانی با ایران ایجاد نخواهد کرد، مورد توجه قرار داد. کمیسیون مشترک همچنین تعهدات طرف‌های برجام مبنی بر رفع تحریم‌ها به‌صورت مستمر به ویژه طبق بند ۲۱ برجام را مجددا مورد تاکید قرار داد.» همچنین فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه با انتشار پیامی در «توییتر»، بر بیانیه سه‌شنبه شب کمیسیون مشترک برجام در وین تاکید کرد. پیش از این نیز هلگا اشمید با انتشار پیامی در توییتر هدف از برگزاری کمیسیون مشترک برجام به ریاست اتحادیه اروپا بین ایران و ۱+۵ را بررسی اجرای برجام و نامه وزیر امور خارجه ایران عنوان کرده بود. او همچنین در پیامی توییتری بر عزم اتحادیه اروپا بر ادامه اجرای برجام تاکید کرد. پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای در دی ماه سال گذشته، اعلام شد که کمیسیون مشترکی مرکب از ایران و کشورهای ۱+۵ با هدایت و هماهنگی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به «مراقبت و نظارت اجرای کامل و موثر برجام» ادامه خواهد داد. از زمان اجرایی شدن برجام، این کمیسیون مشترک تاکنون چند بار تشکیل جلسه داده که عمده مطالب مورد بررسی در آن موضوع فروش آب سنگین ایران، موضوع مشکلات بانک‌های اروپایی برای مشارکت در ایران و همچنین طرح «پنج، شش پرونده جدی» از سوی ایران درباره «زیر پا گذاشته شدن روح برجام» از سوی آمریکا بوده است.

تکذیب خبر وال‌استریت‌ژورنال

همچنین در شرایطی که وال‌استریت‌ژورنال مدعی موافقت ایران با کاهش ذخائر اورانیوم به زیر سقف ۳۰۰کیلو و پاکسازی کامل اورانیوم باقی‌مانده در نطنز شده بود، عراقچی ضمن تکذیب این خبر گفت: «کمیسیون مشترک در پایان جلسه خود با طرح ایران برای پاک‌سازی رسوبات از تاسیسات غنی‌سازی نطنز موافقت کرد.» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام افزود: «براساس این طرح کلیه رسوبات مواد غنی شده که از لوله‌ها بیرون آورده می‌شوند از شمول ٣٠٠ کیلو ذخایر مواد غنی شده ایران خارج شده و بدین ترتیب ایران قادر خواهد بود مواد بیشتری را غنی‌سازی کند.» معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه گفت: «این مصوبه کمیسیون مشترک که محصول ماه‌ها مذاکرات کارشناسی توسط متخصصان سازمان انرژی اتمی کشورمان است، پس از ترجمه در سایت وزارت امورخارجه درج خواهد شد.»

دیدار عراقچی و آمانو

همچنین عراقچی شامگاه روز سه‌شنبه با یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مقر آژانس در وین دیدار و درباره همکاری‌های ایران و آژانس گفت وگو کرد. به گزارش «ایرنا» در این دیدار که رضا نجفی، نماینده کشورمان در آژانس نیز حضور داشت، عراقچی ضمن اشاره به انجام تعهدات برجام از سوی جمهوری اسلامی ایران که به تایید آژانس هم رسیده است، بر اهمیت نقش حرفه‌ای آژانس در این زمینه تاکید کرد و خواستار ادامه نقش مثبت آژانس شد. یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در این دیدار با اشاره به اهمیت برجام بر تداوم نقش آژانس در زمینه راستی‌آزمایی برجام در آینده تاکید کرد.

ادعای رویترز

همزمان با برگزاری این نشست خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های ارشد روس و ایرانی مدعی شد که تهران تصمیم گرفته است تا بحث درباره اقدام آمریکا برای تمدید قانون تحریم‌های ایران را تشدید نکند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، ایران در ششمین نشست کمیسیون مشترک برجام که روز سه‌شنبه در وین برگزار شد، برای جلوگیری از اخلال در برجام از مجادله بر سر تمدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران خودداری کرده است. تهران ماه گذشته اعلام کرده بود که به تمدید قانون تحریم‌های ایران (ایسا) پاسخ خواهد داد، چراکه این اقدام را نقض برنامه جامع اقدام مشترک می‌داند که منجر به لغو تحریم‌های ایران در ازای محدودیت برنامه هسته‌ای این کشور شد. به گزارش رویترز عراقچی ضمن آنکه تاکید کرده ایران نگرانی‌هایش را درخصوص اینکه تمدید قانون تحریم‌های ایران وضع مجدد تحریم است، اعلام کرده اما در پاسخ به این سوال که آیا ایران از این نشست برای انتقال نگرانی‌هایش به کمیسیون حل اختلافات برجام استفاده کرده، گفته است: خیر.» در همین خصوص عراقچی با اشاره به مذاکرات کارشناسی و نتایج به‌دست آمده، جمع‌بندی‌های به‌دست آمده را خوب توصیف کرد و گفت: «در چارچوب مذاکرات کارشناسی دیدار دوجانبه‌ای میان هیات ایرانی و آمریکایی انجام شد. این دیدار از این‌رو انجام می‌شود که هر وقت کشوری نسبت به رفتار کشور دیگر در چارچوب برجام اعتراض داشته باشد، ابتدا انتقاد و اعتراض خود را در نشستی دوجانبه مطرح می‌کند و اگر به نتیجه نرسند موضوع را به کمیسیون ارجاع می‌دهند.» کمیسیسون مشترک روز ۱۰ ژانویه در وین، تنها چند روز پیش از پایان دوران کاری باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا تشکیل جلسه داد. اکنون با روی کار آمدن رئیس‌جمهوری منتخب این کشور نگرانی‌هایی درخصوص موضع وی در قبال برجام وجود دارد. وی در رقابت‌های انتخاباتی‌اش گفته بود که توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ را کنار خواهد گذاشت.

آخرین سخنان هسته‌ای کری و اوباما

رئیس‌جمهوری آمریکا در نطق خداحافظی خود از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ به‌عنوان یکی از دستاوردهایش در دوران فعالیت در کاخ سفید یاد کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ‌سفید، باراک اوباما در سخنان خود توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ در ژوئیه ۲۰۱۵ را یکی از دستاوردهایش در دوران خدمت خود نامید و با تکرار ادعاهای پیشین غرب و آمریکا علیه برنامه هسته‌ای کشورمان گفت که به وعده خود برای جلوگیری از برنامه‌ هسته‌ای تسلیحاتی ایران، بدون شلیک حتی یک گلوله عمل کرده است. در عین حال جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا مجددا به دولت آینده کشورش درباره‌ کنار گذاشتن توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ هشدار داد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، جان کری روز سه‌شنبه در یک سخنرانی در موسسه آمریکایی صلح در واشنگتن ضمن هشدار درباره‌ کناره‌گیری از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ که ژوئیه ۲۰۱۵ میان این کشورها حاصل شد، گفت که این اقدام می‌تواند به بروز مناقشه منجر شود و به اعتبار آمریکا آسیب بزند.