بازتاب جهانی درگذشت آیت‌الله
دنیای اقتصاد: درگذشت آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، سیاستمداری که از او به‌عنوان معمار سیاست تنش‌زدایی در دیپلماسی عصر جمهوری اسلامی یاد می‌شود، با بازتاب‌های گسترده بین‌المللی به‌ویژه از سوی دولت‌های عربی و در راس آنها امارات، بحرین، کویت و قطر همراه بود؛ اگرچه چند روز پس از این اتفاق، مصر و عربستان سعودی هنوز واکنشی به آن نشان نداده‌اند. در این میان سخنگویان کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا نیز به خبر درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام واکنش نشان دادند.
درگذشت سیاستمداری که از او به عنوان معمار سیاست تنش‌زدایی یاد می‌شود با بازتاب‌های گسترده بین‌المللی به ویژه از سوی دولت‌های عربی همراه بود. وزیر خارجه بحرین اولین مقام خارجی بود که نسبت به خبر درگذشت رئیس‌جمهوری سابق ایران واکنش نشان داد. واکنشی غیرمنتظره به‌خصوص در زمانی که روابط تهران و منامه شکرآب و تنش‌آلود است، نشان از جایگاه و اعتبار هاشمی‌رفسنجانی نزد مقامات عربی خلیج‌فارس دارد. با این همه مقامات سعودی نسبت به این اتفاق واکنشی نشان ندادند. در این میان واکنش آمریکا به خبر فوت رئیس مجمع تشخیص مصلحت‌نظام نیز در نوع خود مهم و قابل‌توجه بود. ولادیمیر پوتین و بشار اسد، روسای جمهور روسیه و سوریه، نیز این ضایعه را به ملت و دولت ایران تسلیت گفتند. روسای جمهور و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به این رویداد مهم و شخصیت منطقه‌ای و جهانی اکبر هاشمی‌رفسنجانی واکنش نشان دادند.
واکنش شیوخ خلیج‌فارس
به دنبال درگذشت آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، در روز یکشنبه، وزیر خارجه بحرین از جمله اولین مقامات رسمی بود که نسبت به این خبر واکنش نشان داد. بر این اساس، «شیخ خالد بن حمد الخلیفه» وزیر خارجه بحرین در پیام توییتری درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را که از او به‌عنوان رئیس‌جمهوری سابق ایران یاد کرد، تسلیت گفت و برای او آمرزش و رحمت خدا را طلبید. در فضای تیره و تار روابط دوجانبه ریاض - تهران، تاکنون واکنشی از جانب مقامات سعودی به خبر درگذشت آیت‌الله هاشمی ابراز نشده، اما همه مقامات شورای همکاری خلیج‌فارس با صدور پیام‌هایی جداگانه خطاب به حسن روحانی، مراتب تسلیت و همدردی خود را نسبت به این حادثه ابراز کرده‌اند. شیخ «خلیفه بن‌زاید آل‌نهیان» رئیس دولت امارات، شیخ «محمد بن‌راشد آل‌مکتوم» حاکم دبی و شیخ «محمد بن‌زاید آل‌نهیان» ولیعهد ابوظبی با ارسال پیام‌هایی به حسن روحانی، درگذشت آیت‌الله هاشمی را تسلیت گفتند. همچنین «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات در صفحه توییتر خود ضمن ابراز تسلیت به مناسبت درگذشت آیت‌الله هاشمی نوشت: «او یکی از صداهای واقع‌گرایی سیاسی و میانه‌روی در ایران بود.» قرقاش آیت‌الله رفسنجانی را «صدای پیوند خورده با انقلاب» و فردی «اعتدالگرا» نام نهاد. «شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی» امیر کشور قطر نیز در واکنش به درگذشت آیت‌الله هاشمی، پیامی خطاب به حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران فرستاد و درگذشت آیت‌الله هاشمی را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت. شیخ «صباح الاحمد الصباح» امیر کویت نیز با صدور پیامی خطاب به حسن روحانی درگذشت رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفته است. همچنین ولیعهد کویت و نخست‌وزیر این کشور نیز با صدور پیام‌هایی مشابه به حسن روحانی، تسلیت گفته‌اند. شیخ «حمد بن عیسی آل‌خلیفه» پادشاه بحرین دیگر مقام عربی بود که با صدور پیامی خطاب به حسن روحانی، درگذشت رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام را به دولت و ملت ایران تسلیت گفته است. او در این پیام از خداوند خواسته تا روح آیت‌الله هاشمی را قرین رحمت خویش گرداند. سلطان قابوس، پادشاه عمان نیز آخرین مقام عربی خلیج‌فارس بود که با ارسال پیامی به رئیس‌جمهوری ایران، درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت گفت.
واکنش دولت‌های عربی
در ادامه واکنش‌های عربی، بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، با ارسال دو پیام جداگانه به رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری ایران، درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت گفت. اسد در این پیام‌ها ابراز کرد: «رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام به اتخاذ مواضع شجاعانه و صادقانه و اقدامات مستمر در دفاع از کرامت ملت ایران و آزادی آن معروف بود. او در همه مراحل زندگی‌‌اش بر صداقت و مودت و وحدت تاکید داشت و فردی آزاداندیش با اراده قوی بود که به کشور و مردم ایران وابستگی عمیقی داشت.» میشل‌عون، رئیس‌جمهوری لبنان با ارسال پیام تسلیتی به حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، درگذشت اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس‌جمهوری اسبق و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفت. «سعد حریری» نخست‌وزیر لبنان در پیامی به حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نوشت: «رحلت آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی را که شخصیتی معتدل و گشاده‌روی بود به حضرتعالی، خانواده ایشان و ملت ایران تسلیت می‌گویم.» ولید جنبلاط، رئیس حزب دروزی سوسیالیست ترقی‌خواه لبنان ضمن ارسال پیام‌های تسلیت تاکید کرد آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی با نقش‌آفرینی‌های سیاسی، تاثیر بزرگی بر تحولات داخل و خارج از ایران داشت. نبیه بری،رئیس مجلس لبنان نیز دیگر مقامی بود که در پیامی به رهبر معظم انقلاب، درگذشت یار دیرین امام و رهبری را تسلیت گفت. شیخ حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب‌الله نیز دیگر مقام لبنانی بود که این واقعه تلخ را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت. در ادامه فواد معصوم رئیس‌جمهوری عراق نیز در پیامی به حسن روحانی درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت گفت.
مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق نیز این واقعه را به حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران تسلیت گفت. نوری مالکی و عمار حکیم دیگر مقامات عراقی بودند که با صدور بیانیه واکنش نشان دادند. شورای سیاسی انصارالله یمن با صدور بیانیه‌ای درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را به خانواده، مردم ایران و مسوولان ارشد کشور تسلیت گفت و با اشاره به نقش انقلابی و سیاسی این فقید در انقلاب اسلامی ایران تاکید کرد که آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی یکی از نمادهای مبارزه با شاه پهلوی و مقابله با توطئه‌هایی بود که علیه مردم ایران ایجاد شده بود. همچنین عبدالملک الحوثی رهبر انصارالله یمن با صدور بیانیه‌ای درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت گفت. رهبر انصارالله گفت: «شیخ رفسنجانی به تلاش برای نزدیک کردن فرزندان امت اسلامی و دور کردن آنها از تلاش‌های فتنه‌انگیز و هرج و مرج معروف شده بود.» جنبش مقاومت اسلامی حماس نیز با صدور بیانیه‌ای رسمی ضایعه درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام را تعزیت و تسلیت گفت. پادشاه اردن هاشمی نیز روز دوشنبه پیام تسلیتی را به رئیس‌جمهوری ایران به مناسبت درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران ارسال کرد.
واکنش آمریکا
در آمریکا نیز مقامات رسمی و مطبوعات این کشور به خبر درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی واکنش نشان دادند. جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در واکنش به خبر درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی وی را «یکی از شخصیت‌های برجسته ایران» توصیف کرد و گفت که کاخ سفید درگذشت ایشان را به خانواده وی تسلیت می‌گوید. سخنگوی کاخ سفید گفت که واشنگتن از گمانه‌زنی درباره تاثیر درگذشت آیت‌الله هاشمی بر سیاست‌های ایران خودداری می‌کند. یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت گفته و وی را شخصیتی برجسته در تاریخ جمهوری اسلامی ایران توصیف کرده بود.
واکنش پوتین
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه نیز درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی یار دیرین امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری را تسلیت گفت. مهدی سنایی سفیر ایران در مسکو روز سه‌شنبه با اعلام این خبر در کانال تلگرامی خود نوشت که رئیس‌جمهوری روسیه درگذشت رئیس‌جمهوری سابق ایران را به ملت و دولت ایران تسلیت گفته است. صبح دیروز نیز نماینده ویژه وزارت امور خارجه روسیه با حضور در سفارت ایران در مسکو تسلیت درگذشت رئیس‌جمهوری سابق ایران را ابلاغ کرد. رئیس‌جمهوری اسبق ایران پایه‌گذار روابط تهران و مسکو پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.
دیگر واکنش‌ها
نخست‌وزیران ژاپن، هند و پاکستان، روسای جمهور کوبا، آفریقای جنوبی، آذربایجان، ساحل عاج، الجزایر، افغانستان، نیکاراگوئه، بوسنی، تاجیکستان، قزاقستان، ایرلند، موریتانی، حامد کرزای رئیس‌جمهوری سابق افغانستان و عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان، رئیس‌جمهوری سابق ترکیه، وزیر خارجه ترکیه، رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر ارمنستان، معاون وزیر خارجه ویتنام و سخنگوی وزارت خارجه چین از جمله مقام‌های خارجی بودند که به خبر درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام واکنش نشان دادند.
بازتاب در رسانه‌های جهان
دنیای اقتصاد- نیما صبوری: روز سه‌شنبه مراسم خاکسپاری رئیس فقید مجلس تشخیص مصلحت نظام با حضور گسترده مردم برگزار شد، حضور پرشوری که از دید رسانه‌های خارجی پنهان نماند. در این میان بیشتر رسانه‌های جهان به پوشش خبری این مراسم پرشکوه پرداختند که در بخش زیر به تعدادی از آنها اشاره شده است.
بی‌بی‌سی
خبرگزاری دولتی انگلیس حضور مردم در مراسم دیروز را با تیتر «جمعیت عظیم در مراسم خاکسپاری رئیس‌جمهوری سابق» پوشش داد. به گزارش «بی‌بی‌سی» صدها هزار نفر از مردم تهران در مراسم خاکسپاری رئیس‌جمهوری سابق ایران در پایتخت این کشور حضور یافتند. «در این مراسم مقامات کشوری و لشگری و نخبگان سیاسی و مذهبی از هر دو حزب اصلاح‌طلب و اصولگرا، از جمله حسن روحانی رئیس‌جمهوری این کشور و سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس حضور داشتند. در مراسم روز گذشته که از تلویزیون دولتی ایران پخش می‌شد، شاهد دریای خروشانی از عزاداران بودیم که در خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران و مسیر تشییع حضور داشتند. عزاداران تابلوهای سیاه رنگی را که تصویر آیت‌الله رفسنجانی و رهبر ایران روی آن نقش بسته بود حمل می‌کردند که روی آن جمله «خداحافظ رزمنده قدیمی» نوشته شده بود. مراسم روز سه‌شنبه، بزرگ‌ترین مراسم خاکسپاری‌ای بود که بعد از فوت آیت‌الله خمینی (بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران) در سال ۱۹۸۹ برگزار شد.»
الجزیره
به گزارش خبرگزاری قطری «الجزیره»، هزاران نفر برای مراسم خاکسپاری رئیس‌جمهوری سال‌های ۱۹۸۹-۱۹۹۷به خیابان‌های تهران آمدند. این خبرگزاری با اشاره به حضور مقام معظم رهبری در این مراسم، نوشت که حسن روحانی (رئیس دولت)، علی لاریجانی (رئیس مجلس) و صادق لاریجانی (رئیس قوه قضائیه) در کنار رهبری بر پیکر آیت‌الله رفسنجانی نماز گزاردند. همچنین این خبرگزاری در گزارش خود از حضور مقامات ارشد سیاسی، نظامی و مذهبی از حزب و جناح‌های مختلف در مراسم دیروز نوشت.
سی‌ان‌ان
این شبکه در کنار پوشش حضور چشمگیر مردم در مراسم تشییع آیت‌الله رفسنجانی، در گزارشی به نقش بی‌بدیل این شخصیت در شکل‌گیری و حیات جمهوری اسلامی ایران پرداخت. به گزارش این خبرگزاری یکی از دلایلی که امروزه ایران وضعیتی متفاوت و امنی نسبت به سایر کشورهای منطقه دارد حضور این شخصیت در تصمیم‌گیری‌های سیاسی این کشور بوده است. همچنین این شبکه بخشی از گزارش خود را به پیام‌های تسلیتی که از سراسر دنیا به تهران مخابره شد اختصاص داد که در میان آنها پیامی که از جانب کاخ سفید فرستاده شد را برجسته نمود. به گزارش این شبکه، پیامی که کاخ سفید به منظور تسلیت درگذشت آیت‌الله رفسنجانی فرستاد از زمان شکل‌گیری انقلاب اسلامی تاکنون بی‌سابقه بوده است.
ارسال نظر