مادورو در تهران به‌دنبال چیست؟

سعیده سادات فهری : احمد سبحانی، سفیر سابق ایران در ونزوئلا در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» به بررسی اهداف سفر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا به ایران پرداخت و گفت مادورو همچون سلفش، مرحوم هوگو چاوز در تلاش است تا پیش از برگزاری نشست اعضای اوپک در وین در ماه آتی، هماهنگی‌ها و رایزنی‌های لازم را با برخی کشورهای عضو و غیر عضو اما تاثیرگذار در حوزه نفتی انجام دهد و به همین دلیل به ایران، عربستان، آذربایجان و قطر سفر خواهد کرد. سبحانی درباره مواضع کشورهای اثرگذار در اوپک مانند ایران و عربستان و تاثیر اختلافات سیاسی دو کشور بر حوزه مسائل نفتی توضیح داد: «امروز در شرایطی به سر می‌بریم که مواضع تهران و ریاض در رابطه با مسائل نفتی به یکدیگر نزدیک شده است. زیرا ضربه‌ای که عربستانی‌ها از کاهش قیمت نفت خوردند باعث شده است که امروز توان ادامه این وضعیت را نداشته باشند. به همین دلیل ریاض نیز از افزایش قیمت نفت حمایت می‌کند و بنابراین رایزنی‌های مادورو می‌تواند نتیجه‌بخش و موثر باشد.»

نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا شب گذشته وارد تهران شد. ارزیابی شما از این سفر و اهداف آن چیست؟

ایران و ونزوئلا، دو کشور در دو قاره متفاوت هستند که هر دو جزو بنیان‌گذاران سازمان نفتی اوپک و از تولیدکنندگان بزرگ نفت محسوب می‌شوند. در زمانی که قیمت نفت به زیر ۱۰ دلار رسیده بود هوگو چاوز، رئیس‌جمهور مرحوم ونزوئلا که تازه به قدرت رسیده بود به تمام کشورهای نفتی اعم از ایران، عربستان، عراق و دیگر کشورها سفر کرد که این سفر منجر به آن شد تا دومین اجلاس سران اوپک برگزار شود؛ اجلاسی که از ابتدای تاسیس اوپک یک بار برگزار شده و دیگر برگزار نشده بود. لذا دومین اجلاس سران اوپک در ونزوئلا برگزار شد. بعد از این اجلاس، ما شاهد بالا رفتن قیمت نفت از زیر ۱۰ دلار تا حتی بالای ۱۰۰ دلار شدیم. در حال حاضر نیز تهران و کاراکاس هر دو طرفدار بالا رفتن و تعدیل قیمت نفت هستند. از آنجا که ونزوئلا در تمام سازمان‌های بین‌المللی با ایران همراه است، در این مورد نیز دو کشور با یکدیگر همراهی دارند. سفر امروز نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا نیز بیشتر برای همبستگی پیوندهای سیاسی و اقتصادی دو کشور به خصوص برای افزایش و تعدیل قیمت نفت انجام می‌گیرد. درواقع او در تلاش است تا پیش از برگزاری نشست اعضای اوپک در وین در ماه آتی، رایزنی‌های لازم را با برخی کشورهای عضو و غیر عضو اما تاثیرگذار در حوزه نفتی انجام دهد. همچنان که قرار است مادورو به عربستان سعودی و قطر هم سفر کند تا رایزنی‌های لازم را برای ایجاد هماهنگی انجام دهد. او پیش از سفر به تهران به آذربایجان رفته بود.

مادورو بعد از ایران به عربستان سفر خواهد کرد؛ آیا اختلافات سیاسی تهران و ریاض بر تلاش‌های ونزوئلا برای ایجاد اجماع میان کشورهای تولید‌کننده نفت و اعضای اوپک تاثیری برجا خواهد گذاشت؟

اختلافات سیاسی ایران و عربستان در منطقه به جای خود است اما باید توجه داشت پایین بودن قیمت نفت ضربات زیادی را به کشورهای تولید‌کننده وارد آورده است. یکی از کشورهایی که به شدت از این روند آسیب دیده نیز ونزوئلا است. حتی عربستان سعودی نیز امروز به شدت با کمبود منابع مالی مواجه شده و به‌دنبال استقراض خارجی است. شاید در حال حاضر ریاض بیش از گذشته و برخلاف گذشته به دنبال تعدیل قیمت نفت است. بنابراین رئیس‌جمهور ونزوئلا در زمان خوبی سفرش به کشورهایی چون ایران، عربستان و قطر را انجام می‌دهد و شاید بتواند درخصوص بحث تعدیل قیمت نفت دستاوردهایی داشته باشد. به نظر می‌رسد که امروز عربستان حامی بالا رفتن قیمت نفت است و در اجلاس الجزایر نیز شاهد بودیم که آنها با فریز نفتی موافقت کرده و سهمیه ایران را نیز مستثنی کردند؛ این امر بیانگر آن است که سعودی‌ها بنا به دلایل متعدد و به‌رغم اختلاف‌نظرهای سیاسی که با جمهوری اسلامی ایران در مسائل منطقه‌ای دارند، از افزایش قیمت نفت حمایت می‌کنند. زیرا پایین آمدن قیمت نفت بیش از آنکه ایران را تحت‌تاثیر قرار دهد به عربستان ضربه وارد کرده است.

همچنین زمانی که هوگو چاوز برای رایزنی با کشورهای نفتی سفرهایی انجام می‌داد، از ایران به عراق زمان صدام حسین سفر کرد. با وجودی که در آن زمان ایران با عراق رابطه خوبی نداشت اما این رایزنی‌ها نتیجه داد و باعث شد که قیمت نفت افزایش پیدا کند. تصور این است که امروز نه تنها ایران، عربستان و دیگر کشورهای تولید‌کننده نفت بلکه برخی دیگر از کشورهای بزرگ دنیا که مالیات‌های زیادی از بالا بودن قیمت نفت عایدشان شده است، تمایل داشته باشند که قیمت نفت تاحدودی افزایش پیدا کند. همچنین دولت‌های کشورهایی که از یک تورم کنترل شده حمایت می‌کنند نیز حامی بالا رفتن قیمت نفت هستند. بنابراین اجماع جهانی در این است که قیمت نفت افزایش پیدا کند.

ونزوئلا در حال حاضر شرایط اقتصادی و سیاسی مناسبی ندارد. با در نظر گرفتن این شرایط، آیا کاراکاس توانایی لازم را برای مشاوره و ایجاد اجماع میان کشورهای مختلف دارد؟

باید توجه داشت که ونزوئلا اخیرا اجلاس موفقی را برای جنبش عدم تعهد در کشورش برگزار کرد و توانایی لازم برای برگزاری نشست‌ها و اجلاس‌های منطقه‌ای و جهانی را دارند. دیگر اینکه اگرچه وضعیت سیاسی و اقتصادی ونزوئلا خیلی مناسب نیست اما آنقدر که در رسانه‌های ایران به آن پرداخته می‌شود، وضعیت این کشور بغرنج نیست. از سوی دیگر همچنان‌که اشاره کردم در شرایط کنونی عربستانی‌ها بیش از گذشته به‌دنبال افزایش بهای نفت هستند و امروز در شرایطی به‌سر می‌بریم که مواضع تهران و ریاض درباره مسائل نفتی به یکدیگر نزدیک شده است. زیرا ضربه‌ای که آنها از کاهش قیمت نفت خوردند باعث شده امروز توان ادامه این وضعیت را نداشته باشند. به همین دلیل ریاض نیز از افزایش قیمت نفت حمایت می‌کند و لذا رایزنی‌های مادورو می‌تواند نتیجه‌بخش و موفق باشد.

پیش‌بینی شما از این تلاش‌های مادورو چیست؟

پیش‌تر نیز مرحوم چاوز این تجربه را داشتند که برای ایجاد وحدت میان کشورهای نفتی به کشورهای عضو اوپک سفر می‌کردند. اگر این امر را یک سنت برای ونزوئلا بدانیم باید گفت آنها سعی کرده‌اند در بالاترین سطح یعنی با استفاده از رئیس‌جمهور و سفر به کشورهای مختلف و تماس با رهبران کشورهایی که تولید‌کننده نفت هستند رایزنی‌هایی انجام دهند تا قیمت نفت را افزایش دهند. اقتصاد ونزوئلا به شدت به نفت وابسته است و این وابستگی حتی بیش از عربستان است. در نتیجه اگر قیمت نفت افزایش پیدا کند آنها به شدت منتفع خواهند شد، به همین خاطر سفر رئیس‌جمهور ونزوئلا به کشورهای مختلف برای تعدیل قیمت نفت برای آنها بسیار اهمیت دارد.