نقشه آمازون برای حمله پستی به جهان

دنیای اقتصاد: ساعاتی قبل از آنکه اوج ترافیک در لس‌آنجلس فرا برسد صف بلندی از خودروهای ون که روی آنها آرم شرکت آمازون درج شده در مقابل یکی از انبارهای این شرکت در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی لس‌آنجلس در انتظار بارگیری‌ هستند. پیش از آنکه این خودروها در سطح شهر پراکنده شوند و به آدرس‌های گوناگون بروند کارگرانی که جلیقه سبزرنگی به تن دارند در داخل هر ون ۱۵۰ بسته پستی آمازون را جا می‌دهند. اینها خریدهایی هستند که مردم به‌صورت آنلاین از آمازون انجام داده‌اند و قرار است امروز به دستشان برسد. در این رقص لجستیک، سرویس‌های پستی UPS و FedEx نقشی ندارند و تمامی عملیات آن از سوی خود آمازون هدایت می‌شود و این استراتژی است که آمازون روز به روز می‌خواهد آن را بیشتر گسترش دهد.

تجربه روزهای شلوغی مثل تعطیلات کریسمس طی سال‌های اخیر برای آمازون یک نتیجه را به همراه داشته و آن اینکه باید ظرفیت تحویل اجناس خریداری شده را هم به مجموعه خود اضافه کند تا بتواند کنترل کاملی بر عملیات داشته باشد. حالا این یک هدف است که آمازون بتواند تمامی اجناس را خودش به خریداران تحویل دهد و به نوعی خود را از نیاز به سرویس‌های سنتی پستی خلاص کند. به گفته برخی از مدیران آمازون به وال‌استریت ژورنال این شرکت یک طرح داخلی با عنوان «Consume the City» دارد که برنامه این شرکت برای توسعه عظیم شبکه پستی و رقابت با شرکای فعلی مانند UPS در آمریکا است. برخی تحلیلگران معتقدند که چنین ایده‌ای بسیار دشوار به موفقیت برسد، چراکه ایجاد زیرساخت‌های شبکه پستی محلی بسیار هزینه بر است ضمن اینکه در سال ۲۰۰۰ شرکت DHL وابسته به دویچه پست یک تلاش ناموفق و شکست خورده چند میلیارد دلاری در این زمینه داشت.

شرکت پستی FedEx که مقر اصلی آن در ممفیس است می‌گوید بیش از ۵ میلیارد دلار در هر فصل مالی برای توسعه و به روزسازی شبکه خود هزینه می‌کند. UPS نیز معتقد است در همین زمان ۵/ ۲ میلیارد دلار خرج می‌کند تا شبکه‌اش را سرپا نگاه دارد. هر دوشرکت روی هم رفته ۴ هزار دفتر پستی و مراکز مختلف دارند که روزانه ده‌ها میلیون بسته پستی را جابه جا می‌کنند. این دو شرکت همچنین بیش از هزار هواپیما و ۲۰۰ هزار خودرو برای تحویل بسته‌ها به در منازل در اختیار دارند. آلن گراف مدیر مالی FedEx می‌گوید: «از نظر سرمایه‌گذاری بین‌المللی روی تجهیزات و انبارها، هواپیماها، خودروها و افرادی که مرتبا در حال ارائه سرویس‌های مختلف هستند به جز رقبای فعلی اینکه کسی بخواهد وارد این عرصه شود بسیار دشوار است و صادقانه بگویم از نظر من غیر ممکن است چون ما بیش از چهل سال است که در اینجا مشغول به کاریم. »

شرکت UPS هم که مقر اصلی آن در آتلانتا قرار دارد اهمیتی به چنین تهدید رقابتی نشان نمی‌دهد. یک مدیر ارشد بخش بازرگانی این شرکت به وال‌استریت ژورنال می‌گوید چنین کاری - ایجاد شبکه مستقل پستی توسط آمازون - خیلی کار دشواری خواهد بود. سخنگوی آمازون اما پاسخی دیپلماتیک به پرسش وال‌استریت ژورنال درباره راه‌اندازی سرویس مستقل پستی آمازون می‌دهد. وی می‌گوید: «ما از همکاری شرکای خود برای انتقال محموله‌‌های پستی بسیار راضی هستیم آنها سرویس‌های با کیفیتی دارند و اینکه ما روی سرویس‌های تحویل توسط خودمان کار می‌کنیم در جهت توسعه ظرفیت است و نه جایگزینی آن. اما در داخل شرکت آمازون یکی از مدیران ارشد آن توضیح می‌دهد که چگونه آمازون در حال ساختن یک سرویس لجستیکی کامل و موثر و شبکه حمل و نقل به‌طور پایه‌ای است. آمازون البته پیش از این هم نشان داده شرکتی است که بخواهد بر قلمروهای جدیدی دست‌اندازی کند. این شرکت کار خود را با فروش آنلاین کتاب شروع کرد و بعد برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی تولید کرد. سرویس رایانش ابری این شرکت که حالا به شرکت‌های بزرگ جهان ارائه می‌شود سریع‌ترین رشد را در این شرکت داشته و پیش‌بینی می‌شود امسال ۱۰ میلیارد دلار فروش داشته باشد.

حالا به نظر می‌رسد زمان این فرارسیده که آمازون علیه شرکایش وارد عمل شود. شرکایی که البته هم آمازون به آنها برای موفقیت کمک کرده و هم آنها به آمازون. نکته این است که از سال ۲۰۰۹ هزینه حمل بسته‌ها به نسبت درصد فروش هر سال نسبت به سال قبل افزایش یافته است. سال گذشته آمازون ۵/ ۱۱ میلیارد دلار که برابر با ۸/ ۱۰ درصد فروش خود است را صرف هزینه حمل کرده که این میزان در سال ۲۰۱۰ برابر با ۵/ ۷ درصد بوده است. درآمد کل سال ۱۰۷ میلیارد دلار بوده است. شرکت Citigroup تخمین زده اگر آمازون سرویس‌های خود را در FedEx و UPS متوقف کند سالانه ۱.۱ میلیارد به نفعش خواهد شد. بر اساس این تحلیل اگر آمازون بتواند خود توزیع بسته‌های خریداری شده را به عهده بگیرد به ازای هر بسته معمولی ۳ دلار صرفه‌جویی خواهد کرد. این تحلیل هزینه ارسال بسته با FedEx و UPS به‌طور متوسط ۸۱/ ۷ دلار تخمین می‌زند. آمازون هم اکنون ۷۰ انبار در ۲۱ ایالت در اختیار دارد که بسیاری از آنها را طی دو سال اخیر ساخته است. محل ساخت این مراکز به گونه‌ای است که ۴۴ درصد از جمعیت آمریکا در ۳۰ کیلومتری این انبارها قرار دارند. این عدد در سال ۲۰۱۰ در حدود ۵ درصد جمعیت بود.

تمام اینها نشان‌دهنده این است که چرا آمازون می‌خواهد کنترل کاملی روی زنجیره توزیع و تحویل کالا داشته باشد از کارخانه‌های تولیدکننده در چین گرفته تا بنادر آمریکا و ایجاد انبارهای بزرگ در نزدیکی شهرها. حالا آمازون می‌خواهد از رقبایش در تحویل کالا چند ساعت جلوتر بیفتد و این برنامه‌ای است که البته هزینه آن مشخص نیست. برای کنترل این پروژه مخفی آمازون تابستان امسال مدیر تکنولوژی شرکت اوبر یعنی Tim Collins را دوباره به این شرکت بازگرداند. آقای کالینز حالا معاون لجستیک بین‌الملل آمازون است او قبل از رفتن به اوبر مدت ۱۶ سال در آمازون و در بخش عملیات خرده فروشی اروپا فعالیت می‌کرد. او در سال ۲۰۱۴ به اوبر پیوست. آمازون همچنین ده‌ها نفر از مدیران FedEx و UPS و صدها نفر از کارکنان UPS را طی سال‌های اخیر به کار گرفته است. این شرکت خودروهای حمل و نقل زیادی خریداری کرده، موضوع تحویل بسته از طریق پهپاد و از آسمان را دنبال می‌کند و همچنین ارسال بسته‌ها از طریق کشتی هم در برنامه آن قرار دارد. در ماه آگوست این شرکت ۴۰ بوئینگ ۷۶۷-۳۰۰ را رونمایی کرد که به‌صورت لیزینگ با برند Prime Air برای انتقال محموله‌های این شرکت به کار گرفته می‌شوند.

بر اساس گزارش شرکت Robert W. Baird, در صورتی که آمازون یک سرویس توزیع جهانی درست کند می‌تواند درآمد سالانه ۴۰۰ میلیارد دلاری در سال ایجاد کند. آمازون حالا چندین برنامه خاص هم برای توزیع سریع‌تر و ارزان‌تر محموله‌ها در دست اقدام دارد. یکی از آنها طرحی با عنوان «I Have Space» است که با کمک رانندگان Uber یا حمل‌کنندگان روزنامه‌ها و مجلات به اجرا در می‌آید و از طریق آن این افراد می‌توانند برخی محموله‌ها را هم در ازای دریافت مبلغ با خود حمل کنند. آمازون البته طرح‌های آزمایشی در این زمینه دارد، مثلا اینکه برخی رانندگان به انبارهای این شرکت مراجعه کنند و محموله‌ها را به صاحبانشان برسانند و در ازای هر ساعت کار ۲۵دلار دریافت کنند. این مدل که باعث می‌شود هزینه بنزین و بیمه و ... دیگر با این شرکت نباشد بسیار مورد علاقه آمازون است.