محمدحسین بابالو: افزایش قیمت مس در بازارهای جهانی را باید مهم‌ترین رخداد در بازار فلزات پایه به‌شمار آوریم؛ هرچند دورنمای قیمتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. هم‌اکنون نزدیک به یک ماه است که قیمت مس در بازارهای جهانی در مسیر رشد قرار داشته تا جایی که هم‌اکنون به نقطه مهمی رسیده است. کاهش محدود موجودی انبارها، انتظار بهبود نسبی تقاضا، نوسان ارزش دلار و توجه به این کالا به‌عنوان محملی برای سرمایه‌گذاری و تنوع دارایی‌ها مواردی است که تاکنون از این بازار حمایت کرده‌اند. در صورتی که رشد قیمت‌ها از سطوح شکننده فعلی نیز گذر کند، می‌توان به دست یافتن به رکوردهایی بالاتر از ۵ هزار دلار در هر تن نیز امیدوار بود.

قیمت‌های بالای فعلی خود رکوردهایی جدی برای بازار مس به‌شمار می‌آیند، ولی ممکن است این سرخوشی قیمتی، به روزهایی رویایی تبدیل شود. باید به این نکته نیز اشاره داشت که قیمت مس در سال ۲۰۱۱ به بیش از ۱۰ هزار دلار در هر تن نیز رسیده بود ولی هم‌اکنون از قیمت‌هایی بیش از ۵ هزار دلار به‌عنوان سطوحی ایده‌آل یاد می‌شود. با توجه به تغییرات بنیادین در بازار چین به‌عنوان مهم‌ترین مصرف‌کننده این کالا در جهان، شاید دست یافتن به قیمت‌های پیشین در سال‌های پیش رو، تنها خیال پردازی فعالان بازار و تولیدکنندگان به‌شمار بیاید. آخرین آمارها در بازار مس نشان می‌دهند که بهای هر تن مس خالص در بورس فلزات لندن برای معاملات نقدی ۴۸۱۵ دلار در هر تن بوده، ولی همین رقم برای معاملات سلف سه ماهه در همین بازار ۴۸۴۰ دلار در هر تن قیمت گذاری می‌شود. به عبارت ساده‌تر در شرایط فعلی ارزان‌تر از خرید، پرداخت و تحویل در ۳ ماه آینده خواهد بود. همین ویژگی ساده نشان می‌دهد دورنمای بهای مس برای فعالان بازار جهانی مثبت ارزیابی شده، ولی فاصله قیمتی چندانی ندارد.

در بازار آمریکا بهای مس برای تحویل در ماه دسامبر با ۳/ ۰ درصد افزایش به ۲/ ۲ دلار بر هر پوند افزایش یافته که بالاترین حد از ۱۰ آگوست تاکنون به‌شمار می‌رود. از ماه آگوست تاکنون قیمت مس در بورس‌های بین‌المللی در مسیر افزایش قرار داشته و هم‌اکنون در قیمت‌های نسبتا مطلوبی قرار دارد. البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که موجودی انبارهای مس در بورس فلزات لندن در اقصی نقاط جهان روندی کاهشی داشته هرچند این افت موجودی انبارها، چندان هم پرشتاب نبوده است. هم‌اکنون موجودی انبارهای مس در بورس فلزات لندن در رقمی کمتر از ۳۵۰ هزار تن در حال نوسان است. احتمال کاهش بیشتر موجودی انبارهای مس در این بورس و همچنین احتمال رشد قیمت‌ها به این دلیل نیز متصور است.

باز هم چین رویکرد اصلی خود را در بازار که همان واردات مواد معدنی مس دار و کاهش جدی واردات مس خالص بود، ادامه داده ولی این بار، اوضاع به طرز وخیمی به سمت تهدید بازارهای جهانی حرکت کرده است. «دنیای اقتصاد» تاکنون بارها این رویکرد را مطرح کرده و تأثیرات آن را بر بازار هشدار داده‌ است. هم‌اکنون چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف کننده مس در جهان، با تعقیب سیاست‌های کلی و پیشین خود به جایی رسیده است که صادرات مس تصفیه شده آن به بیش از دو برابر افزایش یافته ولی واردات آن به شدت کاهش یافته است.

آمارها نشان می‌دهند تنها در ماه آگوست (ماه گذشته میلادی) حجم واردات مس خالص (تصفیه شده) چین به کمترین حد در ۱۸ ماه گذشته کاهش یافته یعنی به‌صورت دقیق‌تر، هم‌اکنون واردات مس چین در سطوحی نزدیک به فوریه سال ۲۰۱۵ قرار دارد. این در حالی است که واردات مواد معدنی مس‌دار مخصوصا کنسانتره مس به این کشور به شدت افزایش یافته است. رشد حجم صادرات مس خالص چین را باید جدی گرفت، زیرا به ذات خود تهدیدی جدی به شمار آمده اما تنها نکته‌ای که از بازارهای جهانی در برابر چین محافظت می‌کند را باید حجم داد و ستد مس خالص چین دانست؛ زیرا هنوز تراز تجاری مس خالص چین منفی است. به عبارت ساده تر، چین بیشتر از صادرات خود، مس خالص وارد می‌کند. در صورتی که این شرایط باز هم ادامه یابد، باید گفت که چهره جدیدی از بازار مس در معاملات بین‌المللی ترسیم خواهد شد.

آمارهای گمرک چین نشان می‌دهد حجم واردات مس خالص چین در ماه آگوست ۲۳۲ هزار و ۶۶ تن بوده درحالی‌که این نرخ در ماه جولای ۲۵۱ هزار تن و در مدت مشابه سال قبل، ۲۶۲ هزار تن بوده است. از سوی دیگر حجم صادرات مس خالص چین در همین مدت و دقیق‌تر به نسبت مدت مشابه سال قبل ۴ برابر شده است؛ رخدادی که خود به تنهایی برای درهم شکستن بازارهای جهانی مس کافی است. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد حجم واردات مواد معدنی و کنسانتره مس در ماه آگوست ۴۵/ ۱ میلیون تن بوده که بیشترین حد در ۶ ماه اخیر به شمار می‌رود؛ همچنین در مقایسه با سال گذشته نیز ۲۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. به صورت دقیق‌تر ۴۰۷ هزار تن از این رقم از پرو و ۳۶۶ هزار و ۷۷۰ تن آن از شیلی وارد شده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل واردات این گروه از مواد اولیه از پرو ۲۲۳ هزارتن و از شیلی ۳۹۷ هزار و ۷۰۰ تن بوده است. با بی‌نیازی بیشتر از واردات، شاهد هستیم که حجم تولید کارخانه‌های تصفیه مس در چین در ماه آگوست در بالاترین حد در ۶ ماه گذشته بوده که البته دلیل اصلی آن را باید در کاهش واردات و ایجاد فضایی بهتر برای تولید داخلی در این کشور جست‌وجو کرد. با توجه به این موارد، برآوردها حکایت از افزایش محسوس سودآوری این قبیل کارخانه‌ها دارد هرچند به‌صورت کلی در یکسال اخیر، حجم واردات کانی‌های مس دار به چین ۳۴‌درصد افزایش یافته که رشد سودآوری و همچنین افزایش ظرفیت تولید کارخانه‌های تصفیه، تغلیظ و ذوب مس چین را به همراه داشته است.

البته استراتژی اصلی دولت چین در بازار مس تنها در افزایش واردات کانی‌های مس‌دار و رشد تولید داخلی نیست، بلکه با توجه به واقعیت‌های بازار، اوضاع در بازارهای سهام، اوراق قرضه و حتی بهای مس در بازارهای جهانی، باز هم در پاره‌ای از اوقات بخش‌های بزرگ اقتصادی در چین، نیم نگاهی به تغذیه انبارهای خود از این فلز ارزشمند داشته‌اند تا جایی که با واردات کلان مس در قیمت‌های پایین، شرایط ایده‌آلی برای ثبات سرمایه‌گذاری، پراکنده و متنوع کردن سبد دارایی‌ها همچنین تامین ذخایر استراتژیک خود به‌کار گرفته‌اند تا جایی که در ۸ ماه ابتدایی سال جاری، باز هم حجم واردات مس خالص به این کشور ۱۶ درصد بالاتر از مدت مشابه بوده، ولی با توجه به عدم تغییر در ساز و کارهای بازار و نظام عرضه و تقاضا، می‌توان این گونه استناد کرد که این حجم خرید، در مکانی امن نگهداری شده و ثبات اقتصادی را در بازار مس چین برای آینده به ارمغان خواهد داشت.

در هر حال بر پایه این موجودی ذخایر که چندان هم در آمارها شفاف نیست، مالک آن می‌تواند بر پایه دارایی واقعی موجود، اقدام به اخذ اعتبار کرده و بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری اولیه خود را به سهولت مستهلک کند. به عبارت ساده‌تر در قیمت‌های پایین اقدام به خرید کرده و سپس بر پایه همین دارایی و با رشد قیمت‌ها، تامین مالی قدرتمندی را به‌کار می‌گیرد که بخش‌های اقتصادی دیگر را تحت‌الشعاع قرار ندهد.

رویای روزهای کدر برای فلز سرخ