شکست حصر آبادان

روز پنجم مهر سال ۱۳۶۰ عملیات شکست حصر آبادان با همکاری نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران و به‌ویژه لشکر ۷۷ خراسان انجام شد و به شکسته شدن حصر این شهر و بازپس‌گیری بیش از ۱۵۰ کیلومتر مربع از خاک ایران انجامید و آبادان از محاصره یک ساله خارج شد. این عملیات در ساعت یک بامداد روز پنجم مهر ۱۳۶۰ با رمز نصر من الله و فتح قریب آغاز شد و در هفتم مهر با موفقیت به پایان رسید. نیروهای ایران در ساعات نخست عملیات، با تهاجم به مواضع دشمن و در هم شکستن مقاومت نیروهای آنان، خاکریزهای اول دشمن را تصرف و تامین کردند.

مقاومت اولیه نیروهای عراقی در برخی از محورها و به‌ویژه تداوم آن در منطقه پل حفار، نشان‌دهنده هوشیاری نسبی دشمن بود. با روشن شدن هوا و ادامه پیشروی نیروهای خودی از محور شمالی به سمت پل مارد و تهدید عقبه نیروهای دشمن، نخستین ضربه شکننده بر نیروهای عراقی وارد آمد. بااین حال، نیروهای دشمن در منطقه پل حفار همچنان مقاومت می‌کردند. گستردگی محورهای تهاجم و عقب ماندگی دشمن سبب شد تا نیروهای خودی با به دست گرفتن ابتکار عمل و ادامه پیشروی در محورهای مختلف، دشمن را تحت فشار قرار دهند. با آزاد شدن جاده ماهشهر - آبادان در ساعت ۸:۳۲ روز پنجم مهر و پیشروی نیروهای خودی از شمال به جنوب وتصرف پل قصبه، امکان مقاومت از عراقی‌ها گرفته شد.

در بعد از ظهر همان روز بخشی از پل حفار تصرف شده بود ولی عراقی‌ها برای باز نگه داشتن عقبه نیروهای محاصره شده خود در شرق کارون، همچنان مقاومت می‌کردند، چنانکه با تاریک شدن هوا حرکت ستون نیروهای دشمن از اهواز به سمت خرمشهر دیده شد. در روز دوم عملیات (ششم مهر)، در حالی که پیشروی نیروهای خودی همچنان ادامه داشت، دشمن واکنش جدی از خود نشان نداد و از بعدازظهر همان روز نیروهای عراقی به تدریج تسلیم شده یا عقب‌نشینی کردند و سرانجام در پایان این روز عملا منطقه سرپل دشمن آزاد شد. تلفات این عملیات برای طرف عراقی: بیش از ۱۵۰۰ نفر کشته بود و حدود ۲۵۰۰ نفر نیز به اسارت در آمدند. تعداد ۹۰ دستگاه تانک و نفربر و ۱۰۰ دستگاه انواع خودرو منهدم و تعداد ۳ فروند هواپیما و یک فروند هلی‌کوپتر نیز سرنگون شدند. همچنین ۱۰۰ دستگاه تانک، ۶۰ دستگاه نفربر، ۳ دستگاه لودر و ۱۵۰ دستگاه خودرو به غنیمت گرفته شد. سه هزار نیروی ایرانی نیز در جریان این عملیات به شهادت رسیدند.