رشد ناکام طلای سیاه

دنیای اقتصاد: بازار نفت که هفته گذشته را با افت بیش از ۶ درصدی و برای سومین هفته متوالی منفی پشت سر گذاشته بود، ابتدای هفته جاری با رشد موقتی همراه شد. بر این اساس، روز دوشنبه قیمت نفت خام در بازارهای جهانی به علت کاهش ارزش دلار آمریکا و همچنین تشدید مجدد درگیری‌های داخلی لیبی برای صادرات نفت تقویت شد. گرچه برخی خوش‌بینی‌ها به نشست هفته آینده صادرکنندگان بزرگ نفتی و رسیدن آنها به توافق نیز از طلای سیاه حمایت می‌کنند، اما همچنان مازاد عرضه مانعی جدی در برابر رشد قیمت‌ها در این بازار است. موضوعی که روز گذشته باعث بازگشت مجدد قیمت نفت خام آمریکا نزدیک به سطح ۴۳ دلار بر هر بشکه شد. نفت برنت نیز دیروز ساعت ۱۶، به قیمت ۶/ ۴۵ دلار بر بشکه معامله می‌شد که افت ۳۳ سنتی را نسبت به قیمت پایانی دوشنبه نشان می‌داد.

سیگنال‌های متضاد اختلالات عرضه

یکی از عوامل اصلی افت قیمت نفت که از اواسط هفته گذشته آغاز شده بود، بحث احتمال بازگشت بخشی از عرضه‌کنندگان نفت به مدار تولید بود. بر این اساس، کشورهایی نظیر نیجریه و لیبی که مدت‌ها است تحت تاثیر درگیری‌های داخلی با مشکل تولید نفت مواجه هستند، اعلام کردند در صدد افزایش صادرات نفت خود هستند. لیبی که ظرفیت تولید حدودا ۶/ ۱ میلیون بشکه نفت در گذشته را دارد، اکنون به دلیل درگیری‌های داخلی حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز عرضه نفت دارد. نیجریه نیز که تا پیش از سال جاری میلادی، حدود ۲ میلیون بشکه در روز تولید داشت، پس از درگیری‌های داخلی تا سطح ۷۰۰ هزار بشکه در روز کاهش عرضه را نیز تجربه کرد.

مقامات لیبی اعلام کرده بودند که به سرعت توانایی افزایش صادرات خود را دارند و پایانه‌های نفتی آنها به زودی بازگشایی می‌شود. این در حالی بود که صدور محموله نفتی جدید آنها به علت درگیری‌های داخلی مجددا با مشکل مواجه شد؛ مساله‌ای که در معاملات روز دوشنبه، از قیمت نفت حمایت کرد. با این حال، مجددا تلاش‌هایی برای افزایش صادرات این کشور صورت گرفته که دیروز مجددا بر قیمت نفت فشار وارد کرد.

کاچیکوو، وزیر نفت نیجریه نیز در گفت‌وگوی خود اعلام کرده تولیدات این کشور به یک میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته و قرار است تا پایان سال ۲۰۱۶ (اوایل زمستان ۹۵) تولیدات خود را به ۲ میلیون بشکه در روز برساند. این موضوع نیز بار دیگر یادآور مازاد عرضه در بازار نفت شد و قیمت‌ها را کاهش داد. این تلاش‌ها برای افزایش عرضه در شرایطی انجام می‌شود که مازاد عرضه همچنان بلای جان بازار نفت است. در این‌خصوص، دلپینو، وزیر نفت ونزوئلا مازاد عرضه ۱۰ درصدی را برای بازار نفت عنوان کرده است که به معنای لزوم حذف روزانه بیش از ۹ میلیون بشکه از تولید نفت است. به گفته وی، قیمت منصفانه برای نفت خام ۷۰ دلار است و باید برای این منظور، عرضه نفت کاهش یابد و توسط تولیدکنندگان بزرگ کنترل شود.

خوش‌بینی به نشست الجزایر؟

در سمت دیگر، بازار نفت ماه گذشته توانست به دنبال خوش‌بینی به توافق کشورهای صادرکننده برای کنترل عرضه و تقاضا با رشد قیمت‌ها تا حتی بالای ۵۰ دلار بر بشکه همراه شود. در این خصوص قرار است هفته آینده نشستی در الجزایر برگزار شود و در حاشیه این نشست، صادرکنندگان بزرگ نفتی برای این منظور به مشورت می‌پردازند. «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های پیشین خود، نتیجه و نحوه اثرگذاری تصمیم بزرگان نفتی در الجزایر را بررسی کرده است. هرچند توقف سطح تولیدات یا همان فریز نفتی ممکن است در عمل نیز نتواند اثرگذاری زیادی بر وضعیت عرضه و تقاضای نفت داشته باشد، اما حداقل به لحاظ روانی از قیمت نفت حمایت می‌کند، بنابراین هرگونه خبر مثبتی درباره امکان توافق صادرکنندگان نفتی می‌تواند موجب رشد قیمت نفت شود.

در این خصوص، بارکیندو، دبیر کل اوپک نسبت به دستیابی به توافق نفتی در الجزایر ابراز امیدواری و اطمینان کرده و گفته است در صورت رسیدن به توافق، اوپک نشست فوق العاده‌ای زودتر از موعد نشست‌های عادی خود برگزار و این توافق را اجرایی می‌کند. ونزوئلا نیز شانس بالایی برای دستیابی به توافق بزرگان نفتی قائل است. با این حال، تجربه مشابه و شکست توافق در نشست دوحه نگرانی‌هایی را برای فعالان بازار نفت ایجاد می‌کند. همچنین در برخی موارد نیز ضد و نقیض‌هایی در اظهارات مقامات نفتی مشاهده می‌شود که «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های قبلی خود به این موضوع نیز پرداخته است. به هر حال، با نزدیک شدن به نشست احتمال فرو رفتن بازار نفت به وضعیت انتظاری افزایش می‌یابد و در این مدت، اخبار مربوط به نشست الجزایر می‌تواند یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر نوسان نفت باشد.

دلار در انتظار «فد»

عامل دیگری که شروع هفته مثبتی را برای نفت رقم زد، افت نسبی شاخص دلار آمریکا بود. ارزش‌گذاری کالاها نظیر نفت سبب می‌شود که کاهش ارزش دلار موجب رشد قیمت این کالاها شود. عاملی که روز دوشنبه از قیمت نفت حمایت کرد. نشست فدرال رزرو آمریکا که از روز گذشته آغاز شده بود و نتیجه آن امشب اعلام می‌شود، می‌تواند مسیر نوسانات شاخص دلار را تعیین کند. هرچند کارشناسان احتمال افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی آمریکا را پایین می‌دانند، اما اظهار نظر جنت یلن، رئیس فدرال رزرو می‌تواند رویکرد این بانک را برای آینده بهره دلار تعیین کند که برای بازارهای کالایی اهمیت ویژه‌ای دارد.