لاریجانی رئیس شد پزشکیان نایب‌رئیس

زینب موسوی: سرانجام، گمانه زنی‌های مجلسی پس از سه ماه پایان یافت؛ علی‌‌ لاریجانی، بار دیگر جایگاه هیات‌رئیسه پارلمان را به دست آورد تا رکورد ورود به نهمین سال ریاستش بر ساختمان هرمی بهارستان را ثبت کند.

هرچند او در جلسه روز گذشته پارلمان، با عنوان رئیس هیات‌رئیسه موقت مجلس دهم، به جایگاه ریاست بازگشت، اما رای موافق ۱۷۳ نماینده به لاریجانی در مقابل۱۰۳ رای محمدرضا عارف، نشان می‌دهد او تنها گزینه‌ای است که شانس کسب عنوان «ریاست دائم اولین سال مجلس دهم» را دارد. آرای علی لاریجانی حاکی از آن است که اقبال به ریاست او، با وجود تغییر ۷۵ درصدی مجلس دهم نسبت به دوره نهم و برقراری توازن وزنی بیشتر میان جریان‌های سیاسی در این دوره، همچنان پابرجا است. او در آخرین انتخابات ریاست مجلس نهم که اکثریت آن را اصولگرایان تشکیل می‌دادند، توانسته بود با ۲۰۵ رأی موافق، بر کرسی ریاست تکیه زند. لاریجانی از سال ۱۳۸۷؛ یعنی دومین سال مجلس هشتم تاکنون، ریاست مجلس را بر عهده دارد. رئیس مجلس شورای اسلامی به‌وسیله رأی مستقیم نمایندگان برای یک دوره یکساله انتخاب می‌شود و با توجه به آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تکرار دوره ریاست مجلس منع قانونی ندارد.

نایب رئیسی برای اصلاح‌طلبان

از سوی دیگر، برگزاری انتخابات هیات‌رئیسه موقت مجلس دهم، در این دوره از پارلمان نیز با خوش اقبالی اصولگرایان روبه‌رو شد. هرچند مجلس دهمی‌ها، مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب را برای کرسی «نایب رئیس اول مجلس» برگزیدند، اما این جریان سیاسی نتوانست بیشترین کرسی‌های هیات‌رئیسه را از آن خود کند و تنها ۳ جایگاه از این هیات به اصلاح‌طلبان رسید. این در شرایطی است که تعداد نمایندگان اصلاح‌طلب در مجلس دهم نسبت به مجلس پیشین، افزایش چشمگیری داشته است. این جریان سیاسی که در مجلس نهم در اقلیت قرار داشت، در جریان انتخابات هفتم اسفندماه با ارائه فهرستی ائتلافی با حامیان دولت، توانست ۱۲۱ کرسی از ۲۹۰ صندلی‌ پارلمان دهم معادل ۷/ ۱۴ درصد را به دست آورد. از سوی دیگر می‌توان گفت فراکسیون امید در این دوره از مجلس که مجموعه‌ای از اصلاح‌طلبان و برخی حامیان دولت را در خود جای داده است، تنها به کسب ۳ کرسی از هیات‌رئیسه توفیق یافت. این در حالی است که فراکسیون رقیب با نام «فراکسیون ولایت» ۹ جایگاه دیگر هیات‌رئیسه را به دست آورد؛ فراکسیونی که با ترکیب اصولگرایان، برخی مستقلین و حتی تعدادی از نمایندگانی که در جریان انتخابات اسفند در فهرست امید قرار گرفته بودند تشکیل شد و دو شب پیش با داشتن ۱۸۸ عضو، علی لاریجانی را به‌عنوان رئیس خود برگزید.

این ارقام می‌تواند گویای وزن فراکسیونی در هیات‌رئیسه اولین سال مجلس دهم باشد؛ براساس تعداد کرسی‌های گفته شده، در حالی که فراکسیون اصولگرایان ولایت ۷۵ درصد از کرسی‌های هیات‌رئیسه موقت را به دست آورده، فراکسیون امید(اصلاح‌طلبان) تنها در کسب ۲۵ درصد از کرسی‌های هیات‌رئیسه توفیق یافتند؛ موضوعی که می‌تواند عملکرد فراکسیونی اصلاح‌طلبان را در آغاز راه مجلس دهم زیر سوال ببرد.

پایداری‌ها و یک چهارم هیات‌رئیسه

از سوی دیگر، در میان ۹ عضو اصولگرای هیات‌رئیسه موقت مجلس نام ۳ نماینده نزدیک به جبهه پایداری دیده می‌شود؛ این موضوع نشان می‌دهد نمایندگان نزدیک به این جبهه با وجود آنکه در مجلس دهم در اقلیت هستند، اما توانستند یک چهارم هیات‌رئیسه را به دست آورند. گرچه نایب رئیسی اول مجلس دهم را مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب با ۱۵۴ رای به دست آورد اما محمد دهقان، نماینده نزدیک به جبهه پایداری نیز توانست با ۱۳۶ رای، نایب‌رئیس دوم شود.

از سوی دیگر و در انتخابات دبیران هیات‌رئیسه موقت مجلس دهم، پنج کرسی دبیری موقت مجلس دهم به اعضای فراکسیون اصولگرایان «ولایت» رسید و تنها یک کرسی دبیری این هیات را نماینده‌ای از فراکسیون امید به دست آورد. غلامرضا کاتب، احمد امیرآبادی، اکبر رنجبرزاده، امیرحسین قاضی‌زاده و ناصر موسوی لارگانی پنج نامزدی هستند که از فراکسیون ولایت به‌عنوان دبیر به هیات‌رئیسه مجلس برگزیده شدند و عبدالکریم حسین‌زاده تنها نامزد فراکسیون امید است که توانست دبیر هیات‌رئیسه موقت مجلس دهم شود. در این میان، احمد امیرآبادی و امیرحسین قاضی‌زاده دو دبیر هیات‌رئیسه موقت اند که از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری در مجلس دهم هستند.

همچنین از میان ۳ ناظر موقت مجلس دهم که روز گذشته برگزیده شدند، دو نفر به فراکسیون ولایت و یک نفر به فراکسیون امید تعلق دارند. این سه ناظر هیات‌رئیسه موقت، محمد قسیم عثمانی از فراکسیون امید و محمد آشوری تازیانی و بهروز نعمتی از فراکسیون ولایت مجلس هستند. بهروز نعمتی نماینده‌ای است که در انتخابات مجلس دهم به‌عنوان نامزد فهرست امید (ائتلاف اصلاح‌طلبان و حامیان دولت) به مجلس راه یافت، اما پس از انتخابات، در جلسات فراکسیون ولایت حضور یافته و از سوی این فراکسیون به‌عنوان نامزد ناظر در هیات‌رئیسه موقت معرفی شد.

تقدیر لاریجانی از عارف

با این همه علی لاریجانی رئیس موقت مجلس دهم، روز گذشته در اولین نطق خود در این دوره از پارلمان، مجلس را سنگر اصلی دفاع از حقوق ملت خواند و تاکید کرد: «در شرایط پرالتهابی که در منطقه وجود دارد مجلس باید از حقوق ملت صیانت و از طرف دیگر مشکلات اقتصادی که به هم پیچیده است به صورت علمی و کارشناسی برطرف کند.»

لاریجانی در ادامه از محمد رضا عارف تشکر کرد و گفت: من با آقای عارف دوستی بسیار قدیمی دارم، او را یکی از شخصیت‌های بسیار خوب کشور می‌دانم. رئیس موقت مجلس دهم با بیان اینکه ما در این مدت با هم اختلاط داشتیم، تاکید کرد: من و آقای عارف تلاش کردیم که در مجلس دهم، نتایجی که می‌خواهد از سر دلسوزی برای کشور رقم بخورد، با همگرایی بیشتر باشد. لاریجانی با تشکر از تلاش‌ها و همت محمدرضا عارف تاکید کرد: از لطف و مرحمتی هم که به من داشتند، سپاسگزاری می‌کنم.

رئیس موقت مجلس دهم در ادامه اظهاراتش خطاب به نمایندگان مجلس دهم افزود: «ما باید بدانیم که کار مهمی بر دوش داریم. از یک طرف در شرایط بسیار پرالتهابی در منطقه وجود دارد که نمایندگان مجلس باید از حقوق ملت، تمامیت کشور و حقوق و پایداری ملی کشور صیانت کنند. از طرفی مشکلات اقتصادی که در داخل کشور داریم آن‌قدر پیچیدگی دارد و مسائل به هم تنیده‌ای در آن است که اقتضا می‌کند با تدبیر و توجه کامل از نظر همه جانبه و با یک روش علمی به موضوعات توجه کنیم تا بتوانیم شرایط اقتصادی کشور را ساماندهی کنیم. » به گفته لاریجانی، مجلس دهم باید هم مسائل منطقه‌ای را به درستی رصد کند و هم پایداری ملی را تقویت کند. لاریجانی با تاکید بر اینکه برای کوتاه کردن زمان سرمایه گذاری باید کار زیادی کرد؛ زیرا در این زمینه نقص داریم، به توسعه دیپلماتیک کشور اشاره کرد و گفت: «باید قبول بکنیم که یک جزیره تنها در دنیا نیستیم پس باید این ارتباطات را توسعه دهیم تا با یک دیپلماسی بسیار قوی مسائل را در صحنه بین المللی به نفع منافع ملی سوق دهیم.»

بررسی اعتبارنامه‌های منتخبان

با این همه مجلس دهمی‌ها که با تشکیل شعب ۱۵ گانه بررسی اعتبارنامه منتخبان را بر عهده دارند، تا عصر امروز فرصت دارند، کار رسیدگی به این اعتبارنامه‌ها را پایان دهند تا پس از آن، با تصویب اعتبارنامه دست‌کم دوسوم از نمایندگان مجلس دهم، انتخابات هیات‌رئیسه دائم مجلس دهم برگزار شود؛ انتخاباتی که به‌نظر می‌رسد نتیجه‌ای بسیار نزدیک با انتخابات دیروز خواهد داشت. از سوی دیگر برخی نمایندگان اصلاح‌طلب در این باره از امتناع محمدرضا عارف برای نامزدی در ریاست دائم هیات‌رئیسه خبر می‌دهند و از تلاش‌ها برای کسب هر دو کرسی نایب رئیسی مجلس سخن می‌گویند؛ کرسی‌هایی که این بار نیز مسعود پزشکیان و علی مطهری، نامزدهای فراکسیون امید برای کسب آن هستند. در این باره باید تا پایان بررسی دست‌کم دوسوم از اعتبارنامه‌ها و نتیجه دادن رایزنی‌های احتمالی دو جریان غالب در مجلس دهم منتظر ماند.

حاشیه‌های دومین روز مجلس دهم

ردیف‌های زنانه؛ حضور بانوان در دو ردیف از نکات قابل‌توجه جلسه دیروز مجلس بود. پیش از این، نمایندگان زن در مجلس نهم همگی در یک ردیف می‌نشستند.

نامزدهای آرام؛ پس از رای‌گیری برای انتخاب رئیس موقت مجلس دهم و همزمان با شمارش آرا ، با وجود جنب و جوش فراوان نمایندگان در صحن، علی لاریجانی و محمدرضا عارف آرام در صندلی‌های خود در ردیف‌های دوم و سوم نشسته بودند و فقط گهگاهی برای صحبت با نمایندگانی که جهت خوش و بش با آنها می‌آمدند از جای خود بلند می‌شدند.

اخلاق‌مداری عارف؛ پس از آنکه انتخاب لاریجانی به‌عنوان رئیس موقت مجلس دهم از تریبون مجلس اعلام شد، محمدرضا عارف نامزد دیگر هیات رئیسه موقت مجلس، اولین نفری بود که به سمت او رفت و لاریجانی را در آغوش گرفت و به او تبریک گفت.

تشویق حضار؛ این اقدام عارف با تشویق نمایندگان حاضر در جلسه علنی دیروز پارلمان روبه‌رو شد و نمایندگان به‌طور همزمان به دست زدن و فرستادن صلوات پرداختند؛ اقدامی که در نوع خود قابل‌توجه بود.

بازار داغ دیده‌بوسی‌ها؛ از سوی دیگر، پس از اقدام عارف برای تبریک گفتن به لاریجانی، بسیاری از منتخبان به سمت جایگاه لاریجانی و عارف رفتند و بازار دیده‌بوسی در صحن را داغ کردند. در واقع دیده‌بوسی این دو رقیب، یکی از صحنه‌های جالب دیروز مجلس را رقم زد. همچنین محمدرضا تابش نماینده اردکان، در جریان تذکر خود، به هیات‌رئیسه موقت تبریک گفت و از اقدام اخلاقی محمدرضا عارف تقدیر کرد.

آیین‌نامه عهد عتیق؛ در حین رأی‌گیری‌ها مجلس در سکوت کامل به‌سر می‌برد، از این‌رو‌هاشم‌زائی، رئیس هیات سنی مجلس گفت:«ما یک آیین‌نامه عهد عتیق داشتیم که الان عوض شده است و بر اساس آن زمانی که شمارش آرا انجام شد، منتخبان پذیرایی می‌شدند و جلسه تعطیل می‌شد. من می‌خواستم امروز این کار را بکنم، ولی گفتند خلاف آیین‌نامه جدید است.»

خاطره‌گویی آقای رئیس؛ رئیس هیات سنی مجلس ادامه داد: به‌دلیل آنکه رأی‌‌ها در حال شمارش است برای اینکه وقت شما تلف نشود، می‌خواهم خاطره‌ای بگویم. او در خاطره خود با اشاره به اینکه در سال‌های جنگ استاندار ایلام شده بود، گفت: قبل از رفتنم به ایلام، به خدمت امام(ره) رفتم و ایشان مرا رهنمود کردند. ایشان فرمودند استاندار به‌عنوان بالاترین مقام استان نباید بر اختلاف جناح‌های سیاسی منطقه وارد شود. این اختلافات به خاطر خدا نیست.

دو نماینده اهل سنت در هیات رئیسه؛ از میان منتخبان هیات رئیسه موقت مجلس، عبدالکریم حسین‌زاده و محمد قسیم عثمانی، نماینده اهل سنت هستند که موفق شدند به هیات رئیسه موقت مجلس دهم راه یابند.

خداحافظی از ریاست؛ عبدالرضا‌هاشم‌زائی رئیس هیات‌رئیسه سنی مجلس پس از دو روز ریاست بر مجلس دهم، ریاست را تحویل علی لاریجانی رئیس موقت مجلس دهم داد. وی در حین جلسه دیروز بارها به خنده ‌گفت: باید از ریاست خداحافظی کنم، هرچند پایین آمدن از ریاست مشکل است. پس از اینکه هیات رئیسه موقت مجلس مراسم تحلیف را به‌جا آورد، ‌هاشم‌زائی این‌بار خطاب به لاریجانی گفت: آقای رئیس! بیا تا من، صندلی را سالم به شما تحویل دهم. سپس با لبخند گفت: هرچند دادن این صندلی یک مقدار مشکل است، ولی بالاخره صندلی را از آدم می‌گیرند.

تکیه بر راس بهارستان؛ علی لاریجانی پس از آنکه با اعضای هیات رئیسه منتخب سوگند یاد کرد، بار دیگر بر کرسی ریاست بهارستان تکیه زد. او سه‌شنبه هفته گذشته برای آخرین‌بار در مجلس نهم در جایگاه ریاست نشسته بود. تعجب حضار؛ پس از اولین نطق علی لاریجانی به‌عنوان رئیس موقت مجلس دهم، شعب پانزده‌گانه بررسی اعتبارنامه نمایندگان گزارش جلسات روز گذشته خود را قرائت کردند. زمانی که سکینه الماسی در پشت تریبون قرار گرفت تا گزارش شعبه خود را قرائت کند، قرائت این گزارش را «به نام خداوند رنگین‌کمان» آغاز کرد؛ استفاده از این نوع ادبیات که در مجلس کم‌سابقه است باعث تعجب حضار شد.