جان کری: آتش‌بس در آستانه فروپاشی

گروه جهان: بمباران حلب همچنان ادامه دارد و هیچ نشانه‌ای از پایان هم در آن دیده نمی‌شود. از سوی دیگر با وجود آتش‌بس ارتش سوریه و اپوزیسیون در اطراف دمشق به مدت ۴۸ ساعت اما به نظر می‌رسد آتش‌بس فقط روی کاغذ باشد. به گزارش الجزیره، تسری این آتش‌بس تا روز دوشنبه باعث شد به ۱۲ هزار خانواده‌ای که گیر افتاده بودند کمک‌رسانی صورت گیرد. با این حال، برخی معتقدند تداوم این درگیری‌ها ممکن است مذاکرات ژنو را که میان نمایندگان دولت اسد و اپوزیسیون در جریان است، متوقف کرده و بحران جدیدی در مسیر صلح به وجود آید. همان‌طور که روزگاری کوبانی به سر خط اخبار تبدیل شد و بحران انسانی در آن گوش جهانیان را به درد آورد یا منطقه سنجار در عراق که بحران انسانی در آن زبانزد عام و خاص شد و نیروهای داعش ایزدی‌ها را روانه کوه و بیابان کرده و مردان و زنان بازمانده را به اسارت گرفته یا کشتند، اکنون چنین وضعی برای حلب پیش آمده است. الجزیره می‌افزاید؛ شهری که روزگاری دو میلیون جمعیت داشت اکنون ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار جمعیت دارد.

با این حال، برخی ناظران بدبین بر این باورند که تحولات سوریه همچنان به شکلی نافرجام به پیش خواهد رفت اما برخی دیگر با خوش‌بینی به سخنان جان کری در ژنو می‌نگرند و می‌گویند «چند پیشنهاد» مطرح شده تا صلح ادامه یابد. کری روز دوشنبه در دیدار با الجبیر وزیر خارجه عربستان گفت: «ما در حال نزدیک شدن به درکی مشترک هستیم اما کارهایی هست که باید انجام گیرد و ما به همین دلیل اینجا هستیم.» الجبیر که کشورش یکی از عاملان بحران در سوریه است، می‌گوید: «آنچه در حلب می‌گذرد اسفناک است و نقض حقوق بشر دوستانه. آنچه در آنجا می‌گذرد جرم است.»

ناظران معتقدند اکنون کلید بحران سوریه در دستان مسکو- واشنگتن است. روز گذشته وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که با طرف آمریکایی برای تمدید آتش‌بس در حومه دمشق برای دو روز اضافی به توافق رسیده است. وزرای خارجه دو کشور همچنین از دولت و مخالفان سوریه خواستند به توافق آتش‌بس در این کشور پایبند باشند. الجزیره می‌نویسد هم اپوزیسیون سوریه و هم دیپلمات‌ها نسبت به نقش روسیه در مذاکرات تردید دارند. گزارشگر الجزیره می‌گوید: «بسیاری از دیپلمات‌ها می‌گویند روس‌ها بر فرآیند سیاسی سرمایه‌گذاری کافی نکرده‌اند. آنها در عوض، تلاش دارند تا دستور کار نظامی خود را به پیش برند. جان کری می‌گوید: «این فرآیند نزدیک به مرحله فروپاشی است... اگر طرفین نتوانند به توقف درگیری‌ها کمک کنند.»

دولت سوریه روز جمعه در اطراف دمشق، حومه شرقی غوطه و منطقه لاذقیه آتش‌بس اعلام کرد. خبرگزاری «تاس» روسیه به نقل از سرلشکر سرگئی کورالنکو، رئیس ستاد هماهنگی روسیه در سوریه می‌نویسد: آتش‌بس حوالی دمشق از سوی آمریکا و روسیه «در توافق با رهبری سوریه و اپوزیسیون میانه رو» برقرار شد. الجزیره می‌نویسد: آتش‌بس شامل حلب می‌شود و این شهر در هفته‌های اخیر شاهد شدیدترین حملات بود. حلب پایگاه شورشیان است. برخی معتقدند حلب آخرین دژ گروه‌های مسلح ضداسد است و اصرار دولت سوریه مبنی بر مستثنا شدن این شهر حاکی از عملیات گسترده ارتش سوریه و متحدانش با پشتیبانی هوایی روسیه است. دیده بان سوری حقوق بشر مستقر در لندن می‌گوید: روز دوشنبه اپوزیسیون مسلح حملات راکتی به مراکز دولتی در غرب حلب را آغاز کردند و در مقابل، هلیکوپترهای دولتی نیز با ریختن بمب بر سر شورشیان مواضع آنان را بمباران کردند.

جنگ همه علیه همه

در درگیری‌های رخ داده در حلب قاضی احرار الشام نیز کشته شد. طی ۹ روز گذشته بیش از ۲۵۰ غیرنظامی کشته شدند. گفته می‌شود در حلب جنگ همه علیه همه جریان دارد. نیروهای اسد علیه اپوزیسیون، اپوزیسیون علیه یکدیگر، همه علیه داعش. «اعماق»، شبکه خبری وابسته به داعش می‌گوید توانسته کنترل سه روستا در شمال حلب، نزدیک مرز ترکیه، را به دست بگیرد. داعشی‌ها می‌گویند این قابلیت را دارند که با وجود بمباران ترکیه مسیرهای تدارکاتی و کمک‌رسانی به سایر شورشیان را قطع کنند. برخی طرف‌های منطقه‌ای اعلام کرده‌اند که راه‌حل بحران سوریه ایجاد منطقه امن در سوریه و آغاز فرآیند کمک‌رسانی است. در واقع، آنها بر این باورند که ایجاد منطقه امن یعنی برقراری دالانی برای ارائه کمک‌های بشردوستانه. بانی این طرح ترکیه است که به این واسطه می‌کوشد نفوذ ویرانگر خود بر بخشی از سوریه را حفظ کند.

به گزارش اسپوتنیک، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید گفت: باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا معتقد است که ایجاد مناطق امن در سوریه راهکار جایگزین عملی برای آنچه اکنون در این کشور اتفاق می‌افتد، نیست. وی در ادامه خاطرنشان کرد: دولت اوباما از ایده ایجاد مناطق امن در سوریه با توجه به بحران کنونی حمایت نمی‌کند. از سوی دیگر، در حالی که طرف‌های سوری در حال مذاکره در ژنو هستند و قدرت‌های موثر با رایزنی در حال یافتن راه‌حلی برای مهار بحران هستند اما بازیگران منطقه‌ای بر شدت آتش ‌بحران در سوریه می‌دمند گویی آرامش و آسایش آنها در تداوم بحران در سوریه است. وزیر خارجه عربستان که تنها چاره پایان درگیری‌ها در سوریه را برکناری اسد آن هم با زور سلاح می‌داند، خواهان مجهز کردن گروه‌های مسلح سوری به سامانه‌های دفاع هوایی دوش‌پرتاب شد. به گزارش روسیه الیوم، عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در کنفرانسی مطبوعاتی در ژنو گفت: «ما دائما تاکید کرده‌ایم که فراهم کردن هرچه بیشتر سلاح‌های جنگی تاثیرگذار برای مخالفان سوری امری ضروری است و ریاض خواهان دادن چنین سلاح‌هایی به مخالفان است.» وزیر خارجه عربستان در همین راستا خواهان تجهیز شورشیان مسلح سوری با سامانه‌های دفاع هوایی دوش‌پرتاب شد تا به گفته وی آنها بتوانند با حملات جنگنده‌های سوری مقابله کنند. شورشیان سوری اخیرا بیش از ۸۰ سامانه دفاع هوایی دریافت و دست کم دو جنگنده سوری را با آنها سرنگون کرده‌اند.

تشدید رایزنی‌ها برای تداوم صلح در شامات

وزیر خارجه روسیه دیروز در مسکو میزبان نماینده سازمان ملل در سوریه بود تا پرونده آتش‌بس در این کشور به ویژه درگیری‌های حلب را بررسی کنند. وزارت خارجه روسیه اعلام کرد: سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور با استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در سوریه در مسکو دیدار کرد. اگرچه این دیدار سازنده اعلام شده اما روسیه و آمریکا هر یک دیگری را به حمایت خارج از چارچوب از طرف‌های درگیر سوری و نقض توافق آتش‌بس در سوریه متهم می‌کنند.پیش‌تر دی میستورا اعلام کرده بود که بدون موافقت آمریکا و روسیه امید کمی برای پیشرفت در حل بحران سوریه وجود دارد. همچنین به گزارش روسیا الیوم، «مرکز آشتی روسیه در حمیمیم» سوریه اعلام کرد: تعداد شهرک‌هایی که تاکنون به آتش‌بس در سوریه پیوسته‌اند، به ۸۵ شهرک رسیده است. براساس این گزارش، روز شنبه دو شهرک دیگر به آتش‌بس پیوستند.

مرکز حمیمیم افزود که مذاکرات با یکی از سرکرده‌های میدانی یک گروه مسلح در استان حمص برای پیوستن به آتش‌بس در حال انجام است. مرکز حمیمیم در گزارش روزانه خود تاکید کرد: تعداد گروه‌های مسلحی که پایبندی خود به شروط توقف اقدامات نظامی را اعلام کرده‌اند، در حال حاضر همان ۵۲ گروه قبلی است و این عدد تغییر نکرده است. گروه‌های تروریستی از زمان آغاز آتش‌بس در سوریه از ۲۷ فوریه گذشته تاکنون ۴۶۵ بار آتش‌بس را نقض کرده‌اند. براساس اعلام مرکز هماهنگی روسیه، بیشتر موارد نقض آتش‌بس در حومه دمشق، لاذقیه و استان حلب صورت گرفته است.