گروه صنعت و معدن: همزمان با سفر دو روزه نخست‌وزیر ایتالیا به ایران، بسته سرمایه‌گذاری صنعتی و معدنی با این کشور اعلام شد. بعد از سفر بهمن ماه سال گذشته حسن روحانی به ایتالیا، امروز «متئو رنتزی»، نخست‌وزیر ایتالیا به دعوت رئیس‌جمهوری ایران در صدر هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی به تهران می‌آید. براساس اعلام مقامات ایرانی در سفر سال گذشته رئیس‌جمهوری ایران به ایتالیا، دو طرف در زمینه‌های مختلف توافق مقدماتی داشتند و اکنون در سفر هیات ایتالیایی به تهران این توافق‌ها کامل خواهد شد و وارد مرحله اجرایی می‌شود. تازه‌ترین گزارش‌ها حاکی از این است که از مجموع ۲۶ قرارداد و تفاهم‌نامه امضا شده بین ایران و ایتالیا، هشت قرارداد وارد مرحله اجرایی شده است. پس از سفر رئیس‌جمهوری ایران به ایتالیا و عقد قراردادهای مختلف، تاکنون قراردادهایی در زمینه‌های مختلف معدنی، نیرو، هوا و فضا، پزشکی، حمل‌و‌نقل، نفت و گاز و صنعتی بوده، اجرایی شده و مابقی قراردادها نیز در سفر این هیات ایتالیایی به تهران کامل و اجرا خواهد شد. احداث کارخانه سیستم برق‌رسانی مترو، ساخت تجهیزات مختلف صنایع نفت و گاز، تولید دستگاه‌های دیالیز تحت لیسانس، ایجاد کارخانه سنگ تحت لیسانس، ساخت کوره‌های قوسی، ساخت هواپیماهای کوچک آموزشی و تاکسی هوایی و تاسیس شرکت مشترک ایمیدرو و دانیلی برای آموزش، طراحی و اجرای ۵ طرح فولادی از جمله قراردادهای در دست اجرا است. البته به اعتقاد مقامات ایرانی برای انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک و اجرای پروژه‌ها، لازم است هرچه سریع‌تر بانک‌های ایتالیایی با بانک‌های ایرانی ارتباط برقرار کنند و تسهیلات لازم برقرار شود. براساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت در سفر نخست‌وزیر و هیات ایتالیایی به کشور دو قرارداد صنعتی و معدنی به ارزش ۹۵ میلیون یورو امضا می‌شود. سفر سال گذشته رئیس‌جمهور به ایتالیا زمینه دور جدیدی از همکاری‌ها بین تهران و رم را به دنبال داشت که در بخش صنایع معدنی ارزش سرمایه‌گذاری‌ها به بیش از ۶ میلیارد یورو می‌رسید.

جایگاه ایتالیا در اقتصاد جهان

ایتالیا هشتمین قدرت بزرگ اقتصادی جهان (پس از آمریکا، ژاپن، آلمان، چین، انگلستان، فرانسه و برزیل) و چهارمین قدرت اقتصادی اروپا است. کمی بیش از ۲۳ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور از ارزش افزوده بخش صنعت حاصل می‌شود که در این بخش، بیشترین سهم‌ها به ترتیب مربوط به فلزات پایه و مصنوعات فلزی (به استثنای ماشین‌آلات صنعتی)، تولید ماشین‌آلات و تجهیزات، محصولات خوراکی و نوشیدنی‌ها، منسوجات، پوشاک چرم و محصولات مرتبط، لاستیک و مصنوعات پلاستیکی، تجهیزات حمل‌و‌نقل، چوب و محصولات کاغذی، تجهیزات الکتریکی، محصولات شیمیایی و مواد دارویی است. براساس آخرین گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) که در سال ۲۰۱۳ میلادی منتشر شده است، حدود ۴ درصد ارزش افزوده کل صادرات جهان توسط ایتالیا جذب شده است. همچنین ایتالیا پنجمین صادرکننده تولیدات صنعتی پس از آمریکا، آلمان، چین و ژاپن است. ایتالیا در گزارش رقابت‌پذیری که هر سال توسط مجمع جهانی اقتصادی منتشر می‌شود، رتبه ۴۳ را دارد. همچنین براساس شاخص رقابت‌پذیری صنعتی که همه ساله توسط «یونیدو» منتشر می‌شود، ایتالیا در جایگاه سیزدهمین کشور دنیا است. رقابت‌پذیری صنعتی عبارت است از: توان کشورها برای افزایش حضورشان در بازارهای داخلی و بین‌المللی ضمن توسعه بخش‌های صنعتی و فعالیت‌هایی با ارزش افزوده بالاتر و حجم فناوری بیشتر که از میانگین هندسی ۶‌ عامل (سرانه ارزش افزوده صنعت، سرانه صادرات صنعتی، تراکم صنعتی شدن، کیفیت صادرات، نقش هر کشور در سرانه ارزش افزوده صنعت جهان و نقش هر کشور در تجارت صنعتی جهان) با وزن یکسان تشکیل شده است. شاخص به‌دست آمده عددی بین صفر تا یک است که هر چه به عدد یک نزدیک‌تر باشد، رقابت‌پذیری بخش صنعت آن کشور بیشتر است. در بخش خدمات نیز ایتالیا براساس گزارش جهانی رقابت‌پذیری توریسم جایگاه هشتم را دارا است.


برنامه سفر دو روزه هیات ایتالیایی

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ایتالیا با اشاره به ورود نخست‌وزیر ایتالیا به همراه ۱۲۰ فعال اقتصادی به ایران، گفت: این هیات امروز دیدارهای سیاسی و صبح چهارشنبه احتمالا سفر کوتاه به اصفهان خواهند داشت و بعد از ظهر چهارشنبه هم نشست فعالان اقتصادی ایران و ایتالیا برگزار می‌شود که از همه رشته‌های مورد علاقه ما فعالان ایتالیایی حضور دارند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، احمد پورفلاح افزود: تاکنون 750 فعال اقتصادی ایتالیا به ایران آمده‌اند که در مواردی به قراردادهای اولیه نیز منجر شده است؛ به‌طوری‌که شرکتی مانند ساچه تا 5 میلیارد یورو پوشش اعتباری برای مبادلات با ایران اختصاص داد. وی گفت: مذاکرات بسیار خوبی در سطح شرکت بزرگی مانند «اِنی» شده تا دوباره به‌عنوان خریدار بزرگی نفت و پتروشیمی به بازار ایران برگردد؛ ضمن اینکه مذاکرات خوبی با فیات و شرکت‌های مطرح ایتالیایی شده است که امیدواریم با عادی شدن روابط پولی و بانکی، این قراردادهای اولیه نهایی شود. پورفلاح گفت: ایتالیا تنها کشور اروپایی و از معدود کشورهای دنیا است که تراز تجاری ما نسبت به آن مثبت است و با وجود اینکه در بسیاری از زیرساخت‌های صنعتی ما شامل نفت، پتروشیمی، فولاد، سنگ، چرم و لوازم خانگی و نساجی رد پای ایتالیایی‌ها دیده می‌شود؛ اما این کشور بیشتر از ما خرید می‌کند تا به ما جنس بفروشد. وی گفت: تا حدود 9 سال قبل ایتالیا بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اروپا بود؛ اما اکنون به رده دوم منتقل شده است که بعد از رفع تحریم‌ها تلاش می‌کند جایگاه نخست شریک تجاری ایران در اروپا را دوباره به دست آورد. پورفلاح گفت: ایتالیایی‌ها در جمع اولین هیاتی که پس از رفع تحریم‌ها از ایران به این کشور سفر کرد، اعلام کردند آنقدر پولدار نیستیم که نفت را غیر از ایران بخریم؛ زیرا همه پالایشگاه‌های ایتالیایی با کیفیت و فرمول نفت ایران تنظیم شده است و نمی‌توانیم از جای دیگر نفت بخریم. وی افزود: رکورد 5/ 7 میلیارد دلاری را 8 تا 9 سال قبل در مبادلات تجاری ایران و ایتالیا داشتیم که متاسفانه به علت تحریم‌ها به یک میلیارد و 400 میلیون دلار کاهش یافت، اما دو طرف تلاش می‌کنند مبادلات بهبود یابد. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ایتالیا گفت: ایتالیا نخستین کشوری بود که پس از تحریم‌ها، مقامات آن در بالاترین سطح در ایران حضور یافتند. پورفلاح افزود: ایتالیا هیچ وقت دچار هیجان خاص سیاسی نشد و روی مولفه‌های اقتصادی، موضع گیری سیاسی نکرد و در سفر رئیس‌جمهوری کشورمان به ایتالیا نیز به خوبی پذیرای هیات ایرانی بود.

پورفلاح ادامه داد: امروز هیچ محدودیتی برای کار کردن بانک‌های دنیا با ایران وجود ندارد و برخی بانک‌ها با ایران شروع به کار کرده‌اند، اما بعضی از بانک‌ها به علت محافظه کاری و حجم مبادلات پولی و بانکی بالا با آمریکا، در برقراری روابط بانکی با ایران احتیاط می‌کنند و به تدریج همه چیز، سرجای خود بر می‌گردد و بانک‌هایی که با خروج از ایران متضرر شدند به ایران بر می‌گردند. وی گفت: در همه هیات‌هایی که به ایران می‌آیند نقش گروه بانکی، پر رنگ و برجسته است که نشان می‌دهد آنها علاقه دارند روابط بانکی با ایران را اجرایی کنند. وی گفت: بعضی از بانک‌های با درجه پایین‌تر، همکاری‌ها با ایران را آغاز کردند و به زودی بانک‌های درجه یک ایتالیا که هسته و دفتر خود را در ایران حفظ کردند، روابط بانکی خود را با ایران آغاز خواهند کرد. رئیس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا گفت: مطمئن هستم ایتالیا در سطح عالی در ایران حضور خواهد یافت که نمونه آن مذاکرات جدی فیات با ایران خودرو و ایجاد شرکت مستقلی با سهام ایران خودرو - فیات بسیار جدی است. پور‌فلاح افزود: ایتالیایی‌ها پذیرفته‌اند که ایران بازار فروش کالا نیست، بلکه در شرایط جدید اقتصادی، دنبال سرمایه‌گذاری‌ها و همکاری‌های مشترک هستیم؛ زیرا به اشتغال نیاز داریم ضمن اینکه به جذب منابع خارجی هم نیازمندیم. وی گفت: مطمئن هستم ایتالیایی‌ها در بسیاری از صنایع و حوزه‌های فعالیت اقتصادی در ایران سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

پورفلاح ادامه داد: بیمه ساچه ایتالیا علاوه بر پوشش بیمه‌ای 5 میلیارد یورویی برای فعالیت اقتصادی در ایران، اعلام آمادگی کرده است که برخی قراردادهای ما با دیگر کشورها را نیز پوشش اعتباری دهد. وی گفت: تا دوسال آینده حجم مبادلات ایران و ایتالیا از 6 میلیارد دلار عبور خواهد کرد و ایتالیا به شریک اول تجاری ما در اروپا تبدیل خواهد شد، زیرا به علت شرایط اقتصادی اروپا و ایتالیا، ایران با برخورداری از جمعیت 80 میلیون نفری و همسایگی با جمعیت 400 میلیونی، بازار پرانگیزه‌ای برای ایتالیا است.

پورفلاح افزود: ایتالیا در زمینه گردشگری، اصلی که در همکاری با ایتالیا پیگیری می‌کنیم همکاری در حوزه گردشگری و استفاده از جاذبه‌های گردشگری هتلداری، مراکز تفریحی و جذب گردشگر تجربه فراوانی دارد که در اتاق مشترک ایران و ایتالیا بنا داریم از آن استفاده کنیم. وی افزود: ایتالیا همچنین در توسعه بنگاه‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط تجربه بسیار خوبی دارد که امیدواریم از این تجربه نیز استفاده کنیم.


بررسی علل کندی روابط بانکی

در همین حال، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت با اشاره به سفر نخست‌وزیر ایتالیا به تهران، اظهار کرد: رفع موانع بانکی بین دو کشور و تسریع در سرمایه‌گذاری‌های مشترک اهداف محوری سفر نخست‌وزیر ایتالیا به تهران است. ولی‌الله افخمی‌راد افزود: متئورنتزی نخست‌وزیر ایتالیا به منظور توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور در دوران پساتحریم و حضور فعال شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایتالیایی امروز وارد تهران می‌شود و در این سفر برخی مدیران ارشد بزرگ‌ترین شرکت‌های ایتالیایی فعال در حوزه فولاد، خودروسازی، نفت، گاز و پتروشیمی، زیرساختار حمل‌و‌نقل، صنایع غذایی و بانکی و بیمه نخست‌وزیر ایتالیا را همراهی خواهند کرد.

وی اضافه کرد: بررسی علل کندی ارتباط بانک‌های ایتالیایی با بانک‌های ایرانی، رفع موانع پولی و مالی به‌عنوان بزرگ‌ترین موانع ارتباط دو کشور و همچنین اجرایی کردن قراردادهای امضا بین دو کشور از جمله اهدافی است که در سفر بالاترین مقام اجرایی دولت ایتالیا به تهران و هیات همراه دنبال می‌شود. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تاثیر برجام بر گسترش روابط دو کشور، اظهار کرد: پس از اجرایی شدن برجام برخی بانک‌های ایتالیا، نقل و انتقالات مالی را با بانک‌های ایرانی آغاز کرده‌اند و اکنون حضور نخست‌وزیر ایتالیا در ایران می‌تواند با پایه‌گذاری روابط بانکی منظم، بزرگ‌ترین مانع توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور را از پیش رو بردارد. رئیس سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: همزمان با سفر نخست‌وزیر ایتالیا ضمن پیگیری قراردادهای امضا شده بین دو طرف در سفر رئیس‌جمهوری ایران به ایتالیا، یک قرارداد و دو تفاهم‌نامه همکاری دو جانبه به امضا خواهد رسید.

وی با بیان اینکه اجرایی کردن تفاهم‌نامه‌های پیشین از جمله موضوعات مورد مذاکره بین مسوولان و فعالان اقتصادی دو کشور است، یادآور شد: در سفر دکتر روحانی به ایتالیا ۲۶ سند همکاری میان دو کشور امضا شد که تاکنون ۸ سند با هدف انتقال تکنولوژی و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های مختلف وارد مرحله اجرایی شده است. رئیس سازمان توسعه تجارت اضافه کرد: بی‌شک با نهایی شدن مذاکرات بین بانک مرکزی کشورمان و یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های ایتالیا یادداشت تفاهم‌های بیشتری در آینده‌ نزدیک اجرایی شود.

بسته صنعتی برای ایتالیایی‌ها