حاشیه‌های مداحی سیاسی برای یک نماز
«ای نشسته صف اول نکنی خود را گم، پی اقدام تو هستند هنوز این مردم...» ابیاتی که میثم مطیعی؛ مداح جوانی که چند سال است به تریبون‌های رسمی دسترسی دارد، پیش از شروع خطبه‌های نماز عید فطر امسال خواند. به محض پایان این شعرخوانی که با شوری حماسی هم قرائت شد، فیلم آن را ابتدا در صفحه اینستاگرام خود قرار داد و هم‌زمان این فیلم در صفحات مجازی دست‌به‌دست شد. از همین‌جا بود که واکنش‌ها از همان دقایق اولیه به شعرخوانی مطیعی آغاز شد. او پیش‌تر پیش از خطبه‌های نماز جمعه روز قدس هم این‌چنین شعرخوانی کرده بود و گاهی هم پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران مداحی می‌کند. واکنش‌ها به شعرخوانی مطیعی اما دو دسته بودند؛ آنها که حمایت کردند و آنها که مخاطب این ابیات را رئیس‌جمهور دانستند که در صف اول نماز عید فطر حاضر شده بود. معترضان، این ابیات را توهین به رئیس‌جمهور منتخب دانستند و از سپردن تریبون‌های رسمی به چنین دیدگاه‌هایی انتقاد کردند. آنها معتقد بودند تریبون‌های رسمی باید در اختیار همه دیدگاه‌ها باشد و سپردن آن به دست تنها یک طیف خاص، نشانگر تبعیض و توهین به میلیون‌ها رأی‌دهنده به روحانی است.
چه کسی مطیعی را دعوت کرد
دعوت از مطیعی، از سوی رئیس ستاد اقامه نماز جمعه تهران صورت گرفته است. مطیعی سال گذشته هم مداح این مراسم بوده است. اصالتا دعوت از سخنرانان پیش از خطبه‌های نمازهایی مثل جمعه و عید فطر و قربان که خطبه دارند، از سوی ستاد اقامه نماز جمعه صورت می‌گیرد. محمدباقر پیشنمازی رئیس این ستاد در توضیح آنچه در نماز عید فطر رخ داده، به ایسنا گفت: «مسئولیت برگزاری این مراسم با ستاد اقامه نماز جمعه تهران بوده است و ما از آقای میثم مطیعی که سال گذشته هم به عنوان مداح در این مراسم حضور داشت و اجرایش با استقبال حاضران مواجه شده بود، دعوت به حضور کرده بودیم. ما همان‌طور که از دانشجویانی که پیش از خطبه‌های نماز جمعه سخنرانی می‌کنند، درخواست ارائه متن سخنان‌شان را نداریم، اساسا چنین درخواستی را بی‌احترامی قلمداد می‌کنیم.
از مداح نماز عید فطر هم چنین درخواستی نداشته‌ایم و بنابراین پیش از قرائت این اشعار اطلاعی از مضمون آن نداشتیم». او ادامه داد: «تریبون‌های نماز جمعه و نماز عید فطر محلی برای ارائه نظرات کسانی است که به این مراسم‌ها دعوت می‌شوند که البته این دعوت از تمامی طیف‌های داخل نظام صورت می‌گیرد و همه نیروهای داخل نظام از این تریبون‌ها استفاده می‌کنند و کسی هم متن سخنان آنان را پیش از ارائه، بررسی نمی‌کند. حال ممکن است برخی‌ها از آنچه شخصی از این تریبون‌ها مطرح می‌کند، ناراحت شوند و برخی هم ناراحت نشوند».
حامیان و منتقدان چه گفتند
در کنار پرشدن فضای مجازی از فیلم شعرخوانی مطیعی، هم‌زمان تصاویر او به همراه عکس‌نوشت‌هایی در حمایت و انتقاد همه صفحات اینستاگرام و کانال‌های تلگرامی را پر کرد. حامیان مطیعی معتقد بودند نقد آنها در چارچوب آزادی بیان عنوان شده است. با این حال بزرگان اصولگرا از حمایت از او خودداری کردند. حسین قدیانی و وحید یامین‌پور، دو فعال رسانه‌ای جوان و تندرو جریان اصولگرا جزء معدود چهره‌هایی بودند که به حمایت از مطیعی برخاستند. منتقدان اما صرف نظر از محتوای شعر مطیعی، از اینکه تریبون‌های رسمی همواره در اختیار طیف خاصی قرار می‌گیرد و طیف دیگر از آن بی‌بهره هستند، انتقاد کردند. منتقدان تنها در طیف حامیان دولت و با اصلاح‌طلبان هم نبودند.
مصطفی میرسلیم، رئیس شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی در یادداشتی انتقادی نوشت: «حفظ حرمت قاعده اکثریت در حکومت‌هاى مردم‌سالارى از مهم‌ترین اصول است؛ هرگونه تعرض بدان، آغاز یک فتنه و مصیبت سیاسى براى جامعه تلقى مى‌شود. مردم‌سالاری‌هایی قوی‌ترند که بهتر توانسته‌اند مراعات این قاعده را به کمک نهادهاى مقتدرى تضمین کنند». حجت‌الاسلام پروازی، از اعضای هیئت مؤسس مجمع ایثاگران اصلاح‌طلب هم در واکنش به آنچه روی داده نوشت: «رهبری انقلاب، خوانش و قرائتی نوین از «آتش به اختیار» را عرضه نمودند که در چند روز گذشته در ادبیات برخی این‌گونه نمی‌پنداشتند (شکراًلله) و... . محمدرضا عارف در صفحه توییتر خود در واکنش به شعر خوانده‌شده در پیش از اقامه نماز عید فطر نوشت: «سپردن تریبون‌های رسمی و ارزشی نظام که باید وحدت‌آفرین باشد به افراد وحدت‌شکن، اوج بد‌سلیقگی است». آذر منصوری فعال اصلاح‌طلب در صفحه توییتر خود نوشت: «این دیگر خودسرى نیست، از تریبونى مقدس چشم در چشم مردم، تقابل مستقیم با ٢٤ میلیون رأى و جمهوریت نظام می‌خواهند روحانى را خسته و عصبانى کنند». شهیندخت ملاوردی معاون رئیس‌جمهور هم در صفحه شخصی خود در توییتر این‌طور واکنش
نشان داد: «در عید بازگشت به فطرت پاک انسانی دعا کنیم «مطیع» نفس نباشیم».
مصطفی تاج‌زاده نیز در این ارتباط در توییتر خود نوشت: «هتاکان به رئیس‌جمهور عضو ستاد انتخاباتی کدام جناح‌اند؟ چرا جلیلی، رئیسی و قالیباف اقدام شرم‌آور فحاشان را صریح و قاطع محکوم نمی‌کنند؟» محمدعلی وکیلی، عضو هیئت‌رئیسه هم در توییتر خود نوشت: «با اشعار سخیف شاعر مراسم نماز عید و توجیهات غیرموجه ستاد اقامه نماز جمعه معلوم می‌شود که درزهای خودسری دلواپسان غیرقابل رفو است». محمود صادقی، عضو فراکسیون امید در توییتر خود نوشت: «فضای نماز عید فطر و دیدار مسئولان نظام با رهبر انقلاب بسیار مثبت و امیدبخش بود. نفرت‌پراکنی مداح با فضای امروز هارمونی نداشت».
غلامعلی رجایی هم در کانال تلگرامی خود نوشت: «به گمانم این رویه ستاد نمازجمعه تهران، هواداران بی‌شمار دولت را که فارغ از سلایق سیاسی‌شان مشتاقانه در نماز عید فطر به امامت رهبری به مصلا می‌کشاند، در مرتبه‌های بعدی دچار چنان تردید و تزلزلی خواهد کرد که باوجود ارادتشان به رهبری، ترجیح بدهند در مساجد محل‌شان، نماز عید بخوانند و عطای حضور در مصلا را به لقایش ببخشند».
همچنین مجید انصاری معاون حقوقی رئیس‌جمهور هم در گفت‌و‌گو با جماران اعلام کرد: ستاد اقامه نماز جمعه باید از رئیس‌جمهور و مردم عذرخواهی کند. بهروز نعمتی هم در واکنش به حواشی نماز عید فطر در اینستاگرام خود نوشت: «امروز در تریبون مقدس نماز عید فطر شاهد مداحی وحدت‌شکنانه بودیم، (البته متوجه ارتباط مداحی با برجام نشدم). خیلی‌ها به مداح ایراد می‌گیرند، اما سؤال من از مسئولان برگزارکننده به‌ویژه برادر ارجمندم حضرت حجت‌الاسلام تقوی است؛ آیا طرح این گونه موارد با هماهنگی بوده یا خیر؟ اگر از قبل هماهنگ شده است که بدا به حال ما، اگر هم هماهنگ نشده که ایراد بزرگی است بر نحوه مدیریت شما. البته مدت‌هاست که از تریبون مقدس در اختیار شما از این قبیل موارد و تندتر شنیده می‌شود؛ ولی ظاهرا قصدی بر اصلاح نیست». تقوی البته در گفت‌وگویی با ایسنا دراین‌باره ابراز بی‌اطلاعی کرده و مسئولیت آنچه را رخ داده بود، بر عهده رئیس ستاد اقامه نماز دانسته بود.
میثم مطیعی کیست؟
برخی هوادارانش او را بلبل دهه چهارم انقلاب می‌خوانند. میثم مطیعی حدود پنج یا شش سال است که جای خود را در میان مداحان معروف باز کرده و شاید گوی سبقت را از آنان ربوده باشد. او اکنون از جمله مداحانی است که در حسینیه امام خمینی و نزد مقام معظم رهبری به اجرای برنامه‌های مختلف مناسبتی می‌پردازد. در واقع یکی از چهره‌های ثابت این برنامه‌های مناسبتی است. سایت روضه‌نیوز دراین‌باره نوشته است: «... رهبر انقلاب در جلسه‌ای ضمن تقدیر از سبک مداحی او گفتند: «آن چیزی که ما از مداحی سراغ داریم، دقیقا همین چیزی بود که ایشان امروز (اربعین۱۳۹۰) اجرا کرد. رهبر انقلاب خطاب به میثم مطیعی اشاره کردند: این از معجزات انقلاب است که یک دانشجوی دکتری، مداح اهل بیت است». مطیعی حدود دو سال است که از تز دکتری خود در دانشگاه امام صادق(ع) دفاع کرده و در حلقه امام‌صادقی‌ها قرار می‌گیرد. هم‌اکنون هم دانشیار این دانشگاه محسوب می‌شود. سبک مدیحه‌سرایی او هم فارسی است و هم عربی. با مداحی‌های سبک جدید که شور زیادی دارد، فاصله داشته و انتهای هر روضه و مدحی را به اشعار سیاسی روز مرتبط می‌کند. از پامنبری‌های مرحوم مجتبی تهرانی، استاد معروف اخلاق بوده
است. به گفته مطیعی «مقتل‌خوانی» را نزد این استاد اخلاق فرا گرفته و البته در زمانی که هنوز معروف نبود، در جلسات مرحوم تهرانی فقط دعا می‌خوانده است. علاوه بر مدیحه‌سرایی برای ائمه، اشعار زیادی برای مدافعان حرم، مقابله با داعش، مبارزان یمن و سوریه به فارسی و عربی خوانده است. از جمله این شعرا، محمدمهدی سیار و علی‌محمد مؤدب هستند. آخرین اخبار حاکیست که صفحه اینستاگرام مطیعی بعد از ماجرای نماز عید فطر از دسترس خارج شد.
قرائت بیانیه سیاسی به جای شعر
ایسنا: علی مطهری در یادداشتی درباره شعرخوانی روز عید فطر نوشت: «... در مصلای تهران قبل از نماز اشعاری قرائت شد که بیشتر یک بیانیه سیاسی بود و کمترین ارتباط را با عید فطر داشت.گذشته از عدم تناسب این اشعار با عید فطر، مضمون و محتوای این اشعار هم ناراستی‌هایی داشت. اولا برجام را به‌طورکلی تخطئه می‌کرد، درحالی‌که توافق برجام تصمیم کل نظام و تخطئه آن تخطئه کل نظام است...، ثانیا در اشعار مذکور سخن از سیلی کوخ‌نشین به کاخ‌نشین رفته بود. این دید طبقاتی بیشتر با مارکسیسم سنخیت دارد تا با اسلام. آنچه در اسلام اصالت دارد ایمان و عمل صالح است، نه محرومیت و فقر...، ثالثا در آن اشعار بعد از آنکه می‌گوید ما از هر تحریمی استقبال می‌کنیم، می‌گوید «راه ما راه حسین است». گویی امام حسین علیه‌السلام بدون هرگونه محاسبه‌ای و صرفا از روی عصبانیت و احساس دست به قیام زد، درحالی‌که ایشان دقیق‌ترین محاسبات را داشت...، مطلب آخر اینکه اتفاقی مانند آنچه در روز قدس و آنچه در برنامه نماز عید فطر تهران رخ داد، رهبر انقلاب را ناچار می‌سازد که در خطبه‌های نماز عید فطر درباره تعبیر «آتش به اختیار» توضیح دهند، درحالی‌که اگر افرادی که خود را
ولایت‌مدار می‌نامند و دیگران را ضد ولایت، درست می‌فهمیدند و درست عمل می‌کردند، نیازی به این توضیح و ایجاد زحمت برای ایشان نبود».
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر