قاتل نامرئی به دنبال قربانیان جدید

کمی که دقت کنیم می بینیم که بسیاری از حوادث رخ داده در اطراف ما با کمی هوشیاری قابل پیشگیری بود و اکنون خانواده هایی داغدار نشده بودند.
حوادثی همچون قتل، سانحه رانندگی، خودکشی و مسمومیت؛ مسمومیت از نوع دارویی، غذایی یا تنفسی که هر روز مطالبی را در مورد آن می بینیم و می شنویم اما کمتر به آن عمل می کنیم، شاید باور نداریم که شاید برای ما هم اتفاق بیفتد.
حالا چیزی که این روزها باید بیشتر به آن توجه کنیم گرمایی است که برای در امان ماندن از سوز و سرمای زمستان به آن پناه می بریم و گاهی خود می شود بلای جانمان.
منوکسیدکربن، گازی بی رنگ و بی بو یا همان قاتل نامرئی با شروع فصل سرما با آماری گسترده تر اما آرام و بی صدا خانواده هایی را عزادار می کند و هرساله با آغاز فصل سرما میزان مسمومیت با CO افزایش می یابد.
عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی بویژه در محیط های در بسته و فاقد اکسیژن تولید گاز منوکسید کربن امکان پذیر است.
استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و بدون دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در محل سکونت، بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهند.
اما از علل مسمومیت های تنفسی هم می توان به استفاده از زغال در محیط بسته یا چادر مسافرتی، مسمومیت با گاز فاضلاب، گاز خودرو در داخل پارکینگ، خروج لوله بخاری از منفذ، بخاری بدون دودکش، خرابی آبگرمکن، استفاده از وسایل گازسوز در خودرو و چادر سفری و یا نصب آبگرمکن در حمام اشاره کرد.
از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون 250 برابر بیش از اکسیژن است با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می کند.
به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید احساس نشود.
براساس آمار اداره کل پزشکی قانونی استان اصفهان سال گذشته 46 نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در استان اصفهان جان خود را از دست دادند.
و اما در سال گذشته ۲۸۸ مورد مسمومیت با co به مرکز حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان اعلام شد که از این تعداد ۲۹ نفر جان باختند، ۲۳۸ نفر به بیمارستان ها منتقل و ۲۱ نفر به صورت سرپایی درمان شدند.
سال 94 شهرستان نطنز با 20 مورد مسمومیت با منوکسید کربن، فریدن با 10 مورد و فریدونشهر با 8 مورد مسمومیت با منوکسید کربن خوشبختانه هیچ فوتی نداشتند اما نایین دو فوتی داشت.
شهرستان اصفهان نیز در سال گذشته با ۱۳۸ مورد مسمومیت منوکسید کربن، ۱۵ فوتی و ۱۲۳ مصدوم داشت.
حال باید گفت که مسمومیت با این گاز سمی تنها مربوط به نیمه دوم سال نیست بلکه در نیمه نخست امسال و هرسال هم مواردی از مسمومیت با Co به مرکز حوادث و فوریت های پزشکی اعلام می شود.
اورژانس پیش بیمارستانی ۱۱۵ شش ماه نخست امسال با ۱۷ مورد ماموریت در این زمینه، ۷۸ مسموم شده با گاز سمی co را به بیمارستان رسانده و یا سرپایی درمان کردند و یک نفر نیز جان باخت.
از این آمار، شهرستان اصفهان با 7 ماموریت، 23 مصدوم و یک فوتی در صدر قرار دارد، خمینی شهر با چهار ماموریت و 13 مصدوم و فریدن با دو مورد ماموریت و 16 مصدوم پس از شهرستان اصفهان بیشترین آمار را به خود اختصاص داده اند.
در پنج ماه نخست سال جاری نیز ۱۵ جسد شامل ۲ زن و ۱۳ مرد که براثر استنشاق گاز سمی منوکسید کربن جان باخته بودند به پزشکی قانونی اصفهان ارجاع شدند.
به گزارش ایرنا، علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکم و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغماست.
در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
از سایر علائم مسمومیت با گاز منوکسید کربن می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد.
از جنبه های پیشگیرانه که بنگریم باید گفت که بخاری های بدون دودکشی که در بازارها موجود است برای استفاده در مکان های عمومی که تردد زیاد است، توصیه می شود اما استفاده از این نوع بخاری ها برای منازل مسکونی ، اتاق های خواب و حتی سالن پذیرایی منازل به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
هنگام نصب و راه اندازی بخاری ها نیز باید توجه داشت که اگر وسیله گرمایشی روشن اما لوله آن داغ نشده است، باید بدانید که محتویات احتراق از لوله خارج نشده و جایی در مسیر، انسداد وجود دارد.
وقتی اتصالات کامل باشد اما بازهم نشتی وجود داشته باشد، دلیل آن این است که یا شیب لوله مناسب نیست یا مسیر خروجی کامل باز نشده و یا دودکش H که باید بر روی لوله اصلی قرار بگیرد، وجود ندارد. شیب لوله بخاری هم باید به سمت بالا باشد تا محتویات احتراق به بالا جریان پیدا کند.
شعله وسایل گرمایشی باید به رنگ آبی بسوزد، اگر رنگ شعله زرد یا نارنجی باشد، نشان دهنده این است که دستگاه خوب کار نمی کند یا مسیر خروجی باز نیست.
در ساختمان هایی که پکیج بیرون ساختمان قرار گرفته و از اکسیژن فضای آزاد استفاده می کند، پوشاندن محفظه های ساختمان به منظور پیشگیری از هدررفت گرما مشکلی ندارد، اما وقتی از بخاری استفاده می کنیم و پکیج داخل آشپزخانه باشد، توصیه می شود به هیچ وجه درب و پنجره ها به صورت کامل و محکم بسته نشود تا تبادل اکسیژن بین داخل و خارج ساختمان انجام شود.
از آبگرمکن های دیواری نباید در محیط حمام استفاده کرد.
برخی در مغازه و یا کارگاه های خود از زغال برای گرم کردن محیط استفاده می کنند که خطرآفرین است.
گاهی نیز رانندگان خودروهای سنگین برای گرم کردن خود و خودرو و یا مسافران برای گرم کردن محیط داخل چادر سفری از پیک نیک استفاده می کنند که عاملی برای مسمومیت به شمار می رود و هرسال در فصول سرد سال و یا ایام نوروز قربانی می گیرد.
اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغزی شود. پس اگر جان سالم هم به در ببریم باز هم تاثیر یک گازگرفتگی با co می تواند قیمت گزافی برایمان داشته باشد.
پس بهتر است در مواقع استفاده از وسایل گرمایشی و یا فرار از سرما، اندکی هم از تجربه دیگران بهره گرفته و اشتباه دیگران را دوباره مرتکب نشویم.