یادم تو را فراموش...
در این گزارش آمده است: یکی ازبیماری هایی که با سالمند شدن انسان چهره می کند، آلزایمر یا همان بیماری فراموشی است.
طبق بررسی های سازمان جهانی بهداشت، در هر 4 ثانیه یک نفر در دنیا به بیماری، آلزایمر مبتلا می شود. براساس این بررسی ها در حال حاضر حدود 46 میلیون و 800 هزار نفر در جهان مبتلا به آلزایمر هستند و تخمین زده می شود که تا سال 2050 میلادی این رقم به 131 میلیون و 500 هزار نفر، افزایش یابد.
بررسی های انجام شده در کشورمان نیز حاکی است که در هر ۷ دقیقه یک نفر در ایران به آلزایمر مبتلا می شود و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلایند. گفتنی است که سه چهارم مبتلایان به آلزایمر از بیماری خود اطلاع ندارند و متاسفانه در شرایط حاد به پزشک مراجعه می کنند.
کارشناسان معتقدند، وراثت، پیری، تغذیه ناسالم، کمبود فعالیت های ذهنی، انزوا و نداشتن فعالیت های اجتماعی، استرس ها و فشارهای روحی و روانی، صدمه به سر، آلاینده ها، شیوه های ناسالم زندگی، چاقی و کم تحرکی، بالابودن مزمن و مداوم قند، چربی و فشارخون در ابتلا به آلزایمر مؤثرند. آنان همچنین می گویند، درست است که تاکنون درمان قطعی برای آلزایمر یافت نشده است و از آن به عنوان یک بیماری علاج ناپذیر نام می برند، اما می توان با روش های منطقی از بروز و شدت گرفتن این بیماری، پیشگیری کرد.
** آلزایمر و علل آن
دکتر علی رضا معتمدی ـ متخصص بیماری های مغز و اعصاب در مورد بیماری آلزایمر به گزارشگر روز نامه اطلاعات می گوید: آلزایمر که در میان مردم به بیماری فراموشی هم شهرت دارد، اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار را تحلیل می برد و معمولاً حافظه زودتر دچار مشکل می شود. البته این اختلال به شکلی نیست که فرد یک شبه دیگر کسی را نشناسد و یا موضوعی را به خاطر نیاورد، بلکه این اتفاق کم کم و به تدریج رخ می دهد.
وی می افزاید: در بیماری آلزایمر رسوب غیرعادی برخی پروتئین ها در مغز، کاهش می یابد و نقل و انتقال های عصبی و در نهایت تحلیل رفتن و کوچک شدن مغز، اتفاق می افتد. آلزایمر در بخشی از قسمت گیجگاهی مغز که مسئول نگهداری اطلاعات، حافظه و یادگیری است، شروع می شود و با توجه به روند پیشرونده بیماری، به تدریج سایر بخش های مغز را هم درگیر می کند. «فراموشی» شایع ترین علامتی است که در مراحل اولیه بیماری آلزایمر به صورت اختلال در حافظه کوتاه مدت، خود را نشان می دهد و سپس حافظه بلندمدت را هم درگیر می کند. آلزایمر با «فراموشی» آغاز می شود، اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری، کارکردهای مغزی یکی پس از دیگری مختل می شود و از میان می رود و به همین دلیل مشکلات ذهنی و جسمی فراوانی را در فرد به وجود می آورد.
** علایم و نشانه های آلزایمر
دکتر معتمدی با بیان این مطلب که بیماری آلزایمر در مراحل اولیه معمولاً ۱۰ علامت هشدار دهنده دارد، یادآوری می کند: اختلال حافظه، اختلال در انجام وظایف روزمره، گم کردن زمان و مکان، اختلال در گفتار، اختلال در قضاوت و تفکر، تغییر در خلق و خو، جابه جا گذاشتن وسایل و از دست دادن یا کاهش انگیزه زندگی از علایم ابتلا به آلزایمر است و در صورتی که تغییرات شخصیتی غیرطبیعی و تکرار شونده در فرد دیده شود، باید اقدام های تشخیصی انجام بگیرد که اولین و ساده ترین آن ها هم، انجام «تست حافظه» توسط مشاور و روان شناس است. در صورت تشخیص احتمالی، بیمار برای بررسی های بیشتر به پزشک متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده می شود و اقدام های تشخیصی مانند سی تی اسکن، ام آر آی، نوار مغزی و آزمایش مایع نخاع برای فرد مشکوک به ابتلا، انجام می گیرد.
وی با اشاره به این مطلب که روند پیشرفت بیماری آلزایمر در افراد با توجه به شرایط و پیشینه زندگی، زمان تشخیص و نوع اقدام های مراقبتی و درمانی متفاوت است و گاهی به 10 سال هم می رسد، می گوید: به طور کلی بیماری آلزایمر 3 مرحله دارد؛ در مرحله اول یا خفیف، علایم به تدریج ظاهر می شود و مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد. در مرحله میانی، تمامی علایم خود را نشان می دهد و بیمار قادر نیست تنها زندگی کند و به همراهی نیاز دارد. در مرحله نهایی هم به دلیل درگیر شدن بخش های زیادی از مغز، علاوه بر مشکلات ذهنی، مشکلات متعدد جسمی نیز در فرد به وجود می آید و بیمار برای زندگی، کاملاً به دیگران وابسته می شود.
** درمان آلزایمر
دکتر معتمدی در مورد درمان آلزایمر می افزاید: هنوز درمان قطعی برای این بیماری پیدا نشده، اما پیشرفت های زیادی برای کنترل آن شده است. به طوری که درحال حاضر درمان های دارویی و اقدام های مراقبتی و توان بخشی از قبیل تمرین های بدنی، موسیقی، ماساژ، هنر، عطر و کاردرمانی برای کنترل روند پیشرفت بیماری، حفظ توانمندی های جسمی و ذهنی موجود، افزایش توانایی های شناختی و مهارت های حرکتی در حد امکان، بهبود مشکلات رفتاری و در نهایت ارتقای کیفیت زندگی بیمار، انجام می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی در بروز بیماری آلزایمر موثرند یادآوری می کند: آلزایمر مانند بسیاری از دیگر بیماری ها، یک عامل دقیق و مشخص ندارد و عوامل متعددی از جمله وراثت، پیری، تغذیه ناسالم، کمبود فعالیت های ذهنی، انزوا و نداشتن فعالیت های اجتماعی، استرس ها و فشارهای روحی و روانی، صدمه به سر، آلاینده ها، شیوه های ناسالم زندگی، چاقی و کم تحرکی، بالابودن مزمن و مداوم قند، چربی و فشارخون در بروز آن موثر شناخته شده اند.
این متخصص مغز و اعصاب در مورد بیماری افسردگی سالمندان توضیح می دهد: افسردگی در سالمندی شیوع بالایی دارد و اگر فردی در میانسالی به افسردگی دچار شده و درمان نشده باشد، خطر ابتلا به اختلال حافظه در او بیشتر می شود.
ضربه مغزی عامل دیگری است که کاهش سطح هوشیاری فرد را به همراه می آورد و ریسک ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
همچنین سکته مغزی و بیماری های قلبی و عروقی در صورتی که درمان نشود، امکان ابتلا به آلزایمر را بیشتر می کند.
بیماری پرفشاری خون هم از مواردی است که خیلی خاموش و مرموز، وارد زندگی فرد می شود و احتمال بیماری آلزایمر را بالا می برد.
** راهکارهایی برای پیشگیری
به اعتقاد دکتر معتمدی، امکان پیشگیری قطعی از آلزایمر وجود ندارد، اما می توان عوامل خطر ساز این بیماری را کاهش داد. گفتنی است، راهکارهایی ساده و مفید ضمن حفظ سلامت عمومی به «سلامت مغز» انسان نیز کمک می کند که از جمله به تغذیه سالم، فعالیت های ذهنی، جسمی و اجتماعی، آرامش روانی، محافظت سر از هرگونه ضربه یا صدمه دیدن، جلوگیری و درمان به موقع عوارض بالا بودن قند و چربی و فشارخون بالا، کنترل آلاینده ها، داشتن شیوه زندگی سالم و معاینات دوره ای، می توان اشاره کرد.
دکتر معتمدی با بیان این مطلب که شناخت و پذیرش ماهیت بیماری آلزایمر در کیفیت همراهی خانواده ها بسیار تأثیرگذار است، می افزاید: گاهی بیماران مبتلا به آلزایمر مانند کودکان بدون منطق عمل می کنند و همین باعث ناراحتی و واکنش اطرافیان می شود. اگر اعضای خانواده متوجه باشند که فرد بیمار هیچ درک و کنترلی به هنگام انجام کارهای خود ندارد، دیگر او را بازخواست نمی کنند و رفتارهای صبورانه ای را با بیمار در پیش می گیرند.وی یاد آوری می کند: در حال حاضر هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از بیماری آلزایمر وجود ندارد. بررسی ها حاکی است افراد بالغی که از لحاظ جسمی فعال هستند، نسبت به افراد غیرفعال، ممکن است کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر و یا دیگر بیماری ها باشند.
مطالعه روزنامه، کتاب، مجله، بازی با کارت، جدول حل کردن، بازدید از موزه ها و انجام دیگر فعالیت های اجتماعی و یا حتی تماشای تلویزیون و گوش دادن به رادیو به طور منظم، کمک می کند که افراد از علائم بیماری آلزایمر دور بمانند.
** آلزایمر و امید به زندگی
معصومه صالحی ـ مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران دربارة آمار مبتلایان به این بیماری به گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: در حال حاضر حدود ۴۶ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر درجهان مبتلا به آلزایمر هستند وتخمین زده می شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی این رقم به ۱۳۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کند و این در حالی است که در جهان روزی ۸۱۸ میلیارد دلار هزینه درمان بیماری آلزایمر می شود و متأسفانه ۶۰ تا ۷۰ درصد مبتلایان به آن، در کشور های در حال توسعه زندگی می کنند.
وی با بیان این مطلب که یکی از علل بالا رفتن آمار ابتلا به بیماری آلزایمر می تواند افزایش امید به زندگی باشد، می افزاید: در کشورهای پیشرفته درمان های موثری برای این بیماری پیدا شده است و این بیماران تحت حمایت های دولت و شرکت های بیمه قرار دارند.
** رشد سالمندی در کشور
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با بیان این مطلب که مردم باید از بیماری آلزایمر شناخت بیشتری پیدا کنند و این شناخت و آگاهی باید به کمک رسانه های جمعی انجام شود، یادآوری می کند: بیماران آلزایمری که اکثراً سالمند هستند، به مراقبت و درمان نیاز دارند که هزینه های زیادی را به دولت و خانواده ها تحمیل می کند، به همین دلیل باید از همین حالا به فکر جمعیت سالمند آینده کشور باشیم. خوشبختانه در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی این حساسیت در مورد بیماری آلزایمر ایجاد شده است، به طوری که وزارت بهداشت و درمان طرح ملی دمانس (فراموشی) را تهیه کرده و کلینیک های حافظه هم در طرح گنجانده شده است. امیدواریم با تصویب برنامه عملیاتی «دمانس» کشور در تمامی مراکز دانشگاهی، مردم به این مراکز مراجعه کنند و با تشخیص زود هنگام از سلامت جسم و روانشان مطمئن شوند، زیرا تشخیص زود هنگام باعث می شود معلولیت های ناشی از بیماری آلزایمر به تعویق بیفتد. سازمان بهزیستی هم پایلوت طرح غربالگری را تهیه کرده که مرحله اول آن به اتمام رسیده و در حال حاضر وارد مرحله تشخیص شده و پروتکل تشخیص آن هم به وسیله کمیته علمی انجمن آلزایمر، تهیه شده
است.
همچنین با نیروی انتظامی برنامه ریزی هایی انجام داده ایم، زیرا مبتلایان به آلزایمر به علت این بیماری، نشانی خانه هایشان را فراموش می کنند و نمی توانند به آنجا برگردند. در پژوهشکده تربیت هم تفاهم نامه ای برای سلامت جسم بیماران امضا کرده ایم که روی سلامت روان هم تأثیر خواهد گذاشت.
وی با اشاره به این مطلب که مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر بسیار سخت است و آنان در 24 ساعت شبانه روز نیازبه مراقبت دارند، یادآوری می کند: مراقبت از این بیماران از عهده هر کسی برنمی آید و از این رو باید «بیمه های مراقبتی» در کشور ایجاد شود و بیماران آلزایمری جزو بیماری های خاص قرار بگیرند تا بهداشت روانی خانواده ها تأمین شود.
** کمک های مردمی به سالمندان نیازمند
رئیس انجمن آلزایمر ایران می گوید: متاسفانه کمک های مردمی به سالمندان نیازمند کم است و بعضی از خانواده ها از داشتن این بیماران احساس شرم دارند و حتی گاهی بیماران در جامعه از سوی برخی افراد نادان مورد ضرب و شتم واقع می شوند، حال آن که بیماران مبتلا به آلزایمر متوجه کارهایی که می کنند، نیستند.
به عنوان مثال بیمار مبتلا به آلزایمر وقتی گرسنه می شود، اولین خوراکی را که ببیند، می خورد و از این رو باید افراد جامعه نحوه برخورد با این بیماران را بدانند تا نا آگاهانه کاری را انجام ندهند. ما بر اساس آموزه های دینی مان باید تلاش کنیم که شان سالمندان در جامعه حفظ شود.
وی با اشاره به این مطلب که در حال حاضر انجمن آلزایمر ایران توانسته است بیش از 6 هزار بیمار را پوشش دهد و این در حالی است که انجمن به طور متوسط روزی 8 تا 12نفر مراجعه کننده دارد، می افزاید: انجمن آلزایمر به سراسر کشوربسته های آموزشی می فرستد و آموزش مراقبین هم از کارهای دیگر انجمن آلزایمر ایران، به حساب می آید.
** روش های پیشگیری از آلزایمر
تاکنون هیچ راهکار تضمین شده ای برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر وجود نداشته است، اما تحقیقات اخیر روش های زیر را در پیشگیری از آلزایمر، مؤثر می داند.
تمرینات فکری: افرادی که مرتب مطالعه می کنند، بازی های فکری انجام می دهند و یا جدول حل می کنند، کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار دارند.
تمرینات بدنی: 30 دقیقه ورزش روزانه تأثیر به سزایی در سلامت قلب، ماهیچه ها و مغز انسان دارد و پیاده روی، باغبانی و تمیز کردن منزل هم می تواند نوعی ورزش باشد.
نوشیدن مایعات به اندازه کافی: کم آبی، مهم ترین عامل متغیر برای از دست دادن حافظه است. بنابراین، به مقدار کافی مایعات بنوشید و از مصرف نوشیدنی های گازدار بپرهیزید.
مراقب داروهای مصرفی باشید: پزشک شما باید از تمامی داروهای تجویزی و غیر تجویزی که مصرف می کنید، آگاه باشد. زیرا ترکیب بعضی از داروها باعث گیجی، فراموشی و یا آسیب رساندن بلند مدت به حافظه انسان می شود.
از رژیم غذایی سالمی پیروی کنید: روزانه حداقل ۵ نوع میوه و سبزی تازه بخورید. سبزیجات پهن برگ مثل کلم بروکلی، اسفناج و کاهو بسیار مفید است.
کـار کـردن بر روی دستگاه های موسیقی: ساخت آهنگ، باعث افزایش عمر مغز می شود. تحقیقات نشان می دهد افرادی که بر روی یکی از دستگاه های موسیقی کار می کرده ا ند، در انجام فعالیت های ذهنی، در مقایسه با دیگران بهتر بوده اند.
تماس گرفتن و دیدار با دوستان: داشتن ارتباط های مستمر اجتماعی باعث می شود مغز انسان جوان بماند. بنابراین انجام سرگرمی هایی که ترکیبی از فعالیت های اجتماعی، فیزیکی و روانی است، ممکن است بهترین محافظ در برابر بیماری فراموشی باشد.
خوردن ماهی: طبق تحقیقی که در سال 2011 میلادی در مرکز رادیولوژیک آمریکای جنوبی انجام شد، ماهی بهترین غذای مغز است. اسکن از مغزها، نشان داد افرادی که ماهی کباب شده بر روی آتش و پخته شده و نه ماهی که در روغن سرخ می شود، حداقل یک مرتبه در هفته مصرف می کنند، از ماده خاکستری در نواحی کلیدی مغزشان، بهتر محافظت می شود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر