ارمنستان پل ارتباط ایران با اتحادیه اوراسیا

ارمنستان به‌عنوان تنها کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که با ایران مرز زمینی دارد، در تلاش است تا در عصر پسابرجام از فرصت گسترش روابط اقتصادی با ایران بهره‌ برده و تراز تجاری خود را با ایران بهبود بخشد. ازهمین‌رو در نیمه مهر‌ نمایشگاهی در تهران برگزار می‌کند تا فرصت‌های اقتصادی خود را به فعالان بخش خصوصی و دولتی ایرانی معرفی کند. ارتاشسس تومانیان، سفیر این کشور در ایران، دیروز به بهانه برگزاری همین‌ نمایشگاه پیرامون وضعیت روابط تجاری ایران و ارمنستان توضیح و به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد. او با تأکید بر اینکه کشورش می‌کوشد روابط خود با ایران را در همه حوزه‌ها گسترش دهد، گفت: «همکاری‌های ایران و ارمنستان در حوزه اقتصاد، بد نیست و دستاوردهایی دارد؛ اما می‌توانست بهتر باشد». او با تأکید بر اینکه ایران از دوستان نزدیک ماست و در بخش‌های مختلف ازجمله انرژی، راه‌های ارتباطی و... زیرساخت‌های درخورتوجهی دارد، از اینکه تراز تجاری چندان بالا نیست، ابراز تأسف کرد.
تومانیان در پاسخ به پرسشی درباره اینکه مهم‌ترین موانع توسعه مناسبات تجاری دو کشور چیست، گفت: «دلایل مختلفی وجود دارد. شاید ارتباطات مشکل دارد. ایران با ۱۲ شرکت، سیاست تجارت ترجیحی دارد ولی ۲۰ سال است ما برای ارسال یک قلم کالا تلاش می‌کنیم و مشکل داریم. هم‌اینک ایران و اتحادیه اوراسیا در حال مذاکره هستند که اگر به نتیجه برسد، برای کالاهای ارمنی هم خوب است».
سفیر ارمنستان توضیح داد که تراز اقتصادی دو کشور، از ۳۰۰‌میلیون دلار بالاتر نمی‌رود و بخش عمده آن به صادرات کالاهای ایران مربوط می‌شود. او درعین‌حال که عضویت در WTO از سال ٢٠١٣ و عوارض گمرکی نزدیک به صفر را مصداق سیاست باز اقتصادی ارمنستان معرفی می‌کرد، علت پایین بودن تراز تجاری را شناخت‌نداشتن ملت دو کشور از یکدیگر دانست.
تومانیان با اشاره به اینکه ارمنستان از سال ۲۰۱۵ عضو اتحادیه اوراسیاست، گفت: «از میان کشورهای عضو اوراسیا، ایران تنها با ارمنستان مرز زمینی دارد. ایران برای ارتباط با این اتحادیه باید از ارمنستان عبور کند و این پل طبیعی است. این اتحادیه ۱۸۰‌میلیون جمعیت دارد و ارمنستان به‌عنوان یک پل ارتباط با این اتحادیه را پیشنهاد می‌کند. ما قرارداد خاصی با اتحادیه اروپا داریم و کالاهای ارمنی می‌تواند با عوارض کم به این اتحادیه وارد شود. از طرفی ما با آمریکا و کانادا قرارداد تجاری خوبی داریم».
توانایی‌های ارمنستان
او در ادامه به توانایی‌های ارمنستان اشاره کرد و گفت در بخش‌های مختلفی مانند آی‌تی و جواهرسازی، در حد استانداردهای جهانی هستند. سفیر ارمنستان در تهران، سه منطقه‌ آزاد تجاری این کشور را معرفی کرد و گفت: «در ارمنستان سه منطقه آزاد تجاری وجود دارد که یکی از آنها نزدیک مرز ایران است. سرمایه‌گذاران در این مناطق از پرداخت مالیات معاف می‌شوند و تسهیلات مناسبی برای توسعه فعالیت‌های خود دریافت می‌کنند».
این دیپلمات ارمنی به تفاهم‌نامه لغو روادید بین ایران و ارمنستان اشاره کرد و گفت: «این مسئله تأثیر مثبتی در افزایش تعداد بازرگانانی که بین ایران و ارمنستان رفت‌وآمد می‌کنند، دارد». او با اشاره به اینکه کشورش سیاست آسمان باز، اعلام کرده است، ادامه داد: «ارتباط هوایی با ایران از خطوط پرتردد است. به صورت متوسط دو پرواز بین تهران و ایروان وجود دارد. با سایر شهرهای ایران هم این ارتباط را داریم».
او ضمن ابراز تأسف از اینکه در ارمنستان شنیده می‌شود کالای ایرانی کیفیت خوبی ندارد و در ایران نیز همین نظر نسبت به کالاهای ارمنستان وجود دارد، به سفرهای استانی که به ابتکار سفارت آغاز شده، اشاره کرد و گفت: «در این سفرها، در حوزهای مختلف فعالیت می‌کنیم و به اتاق‌های بازرگانی ایران اطلاعات کافی می‌دهیم، زیرا تجار دو کشور نسبت به هم شناخت کافی ندارند».
سفیر ارمنستان همچنین به نمایشگاهی که ١٤ مهر در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود، اشاره کرد و توضیح داد: «دو هزار متر زمین به ما داده‌اند. بیش از ۹۰ شرکت ارمنی در زمینه‌های غذایی، ترانسفر، توریست، طلاسازی، صنعت داروسازی و تجهیزات پزشکی، صنایع چرم و تولید کفش، نساجی، آی‌تی به همراه شرکت‌های مهم بیمه ارمنستان و سه بانک خیلی مهم در این نمایشگاه هستند. هدف این نمایشگاه آن است که این شرکت‌ها همکاران آینده‌شان را بشناسند».
او در پاسخ به سؤال «شرق» مبنی بر اینکه راه‌اندازی خط آهن ترکیه- نخجوان- ارمنستان که آقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران به تازگی از آن صحبت کرده، چقدر عملی است، گفت: «این یک مسئله اقتصادی است و تازمانی‌که مناقشه قره‌باغ حل نشود، صحبت پیرامون آن بیهوده است».
حمایت‌های همیشگی
تومانیان درباره روابط سیاسی دو کشور نیز گفت: «روابط سیاسی دو کشور همیشه در سطح عالی بوده است. شما در ۲۴ سال اخیر - چه قبل از تحریم چه در تحریم و پساتحریم- زمانی را نمی‌بینید که ما سیاست‌های حمایتی از ایران نداشته باشیم؛ حتی زمانی که ایران نسبت به ارمنستان مواضع حمایتی نداشته نیز خود را وفق داده‌ایم».
سفیر ارمنستان نظر ایران درباره مناقشه قره‌باغ را مهم دانست و یادآور شد ارمنستان از اولین کشورهایی بوده که در مذاکرات هسته‌ای از مواضع ایران و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، حمایت کرده است.
او در پاسخ به پرسش دیگری درباره همکاری گازی دو کشور و احتمال افزایش خرید، گفت: «ما گاز دریافت می‌کنیم و برق می‌دهیم؛ اما تاکنون متأسفانه تنها از ۱۵درصد ظرفیت خط لوله موجود - ٢,٢‌میلیون متر مکعب- استفاده شده است. علت هم این است که خطوط انتقال برق به ایران کافی نیست».
تومانیان با اشاره به گفت‌وگوهای دو کشور در مسائل انرژی گفت: «طرف ارمنی پیشنهاد ارتباط سیستماتیک جدیدی داده است تا قرارداد دوجانبه خریدوفروش گاز به امضا برسد. براین‌اساس امکان انتقال گاز به گرجستان هم وجود دارد و عوایدی هم نصیب ما می‌شود».
به گفته او، نشست کمیسیون مشترک دو کشور در سال جاری در تهران برگزار خواهد شد و تغییر نخست‌وزیر و وزارای انرژی و ارتباطات در ارمنستان تغییری در مناسبات ایجاد نمی‌کند.
چگونگی همکاری‌های بانکی نیز یکی دیگر از سؤالات خبرنگاران بود و سفیر ارمنستان گفت: «روابط بانکی دو کشور یکی از پایه‌های توسعه مناسبات دو کشور است. خدمات بانکی ارمنستان متناسب با استانداردهای جهانی است. سطح خدمات بانکی ایران هم برای ما کافی است. سه بانک بزرگ ارمنی در نمایشگاه تهران حاضر می‌شوند و پکیج همکاری خودشان را ارائه خواهند داد. ما در حال گفت‌وگو برای توسعه این گفت‌وگوها هستیم».
او درباره کریدور شمال به جنوب نیز گفت: «ما دراین‌باره همه کار خواهیم کرد تا در سه سال آینده اتوبانی در استاندارد جهانی احداث کنیم؛ البته هم‌اکنون خطوط راه‌آهن وجود دارد ولی کیفیت چندانی ندارد. ما می‌خواهیم با بالابردن کیفیت‌ها ایران را به گرجستان انتقال دهیم و ارتباطات سهولت بیشتری یابد. هدفمان آن است که خلیج‌فارس را به دریای سیاه متصل کنیم».
سفیر ارمنستان درباره سفر روحانی به ارمنستان که به‌زودی انجام خواهد شد اطلاعاتی ارائه نکرد و گفت: «من دراین‌باره با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستم ولی امیدوارم به‌زودی بتوانیم اطلاعات بیشتری دراین‌باره به شما بدهیم». او در سخنان خود از سفر بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، به ارمنستان خبر داد و گفت زمان و برنامه این سفر نیز هنوز مشخص نیست.
تومانیان درباره احتمال عضویت باکو در اتحادیه اوراسیا نیز گفت: عضویت یک کشور در این اتحادیه نیازمند موافقت تمام اعضاست. اگر مسائل دو کشور حل شود و روال به حالت عادی بازگردد چرا باکو نتواند عضو شود.