مرگ «نادره» بازیگری

حمیده خیرآبادی (نادره) بازیگر قدیمی سینما، تئاتر و تلویزیون شامگاه گذشته ـ ۳۰ فروردین ماه ـ از دنیا رفت. او متولد ۱۳۰۳ بود و در سن ۸۶ سالگی درگذشت.او فعالیت تئاتر را در سال ۱۳۲۶ آغاز کرد و در سینما با بازی در فیلم «میهن‌پرست» در ۱۳۳۲ فعالیتش را آغاز کرد. از جمله فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی او می‌توان به «پدرسالار»، «تلخ‌وشیرین»، «خانه سبز»، «همه فرزندان من» و «پدر خوانده»، «الماس ۳۳» اثر داریوش مهرجویی، «تحفه هند»، «دختر شاه پریان» شاپور قریب، «شب فرشتگان» فریدون گله، «حسن کچل» علی حاتمی، «رضا موتوری» مسعود کیمیایی، «اجاره‌نشین‌ها» داریوش مهرجویی، «خانه ابری» اکبر خواجوی، «ریحانه» علیرضا رییسیان، «مادر» علی حاتمی، «شب بیست‌ونهم» حمید رخشانی، «بچه‌های طلاق» تهمینه میلانی، «بانو» داریوش مهرجویی، «جیب‌برها به بهشت نمی‌روند» ابوالحسن داوودی، «هنرپیشه» محسن مخملباف، «مریم و میتیل»، «کلاه قرمزی و پسر خاله»، «روز واقعه»، «روزی که خواستگار آمد»، فریال بهزاد، «بازیگر» محمدعلی سجادی و... نام برد. او را رکورددار بازیگری ایران می‌دانند.

در مراسم خاکسپاری این هنرمند که بدون‌ اطلاع‌رسانی و ساعاتی بعد از درگذشت او انجام شد، دخترش ثریا قاسمی و هنرمندانی چون علی نصیریان، ابوالحسن داودی، سینا رازانی، عسل بدیعی، امیرمحمد زند، قاضی‌ مرادی، مهوش وقاری، مائده طهماسبی، صدرالدین شجره، عسل بدیعی، بیتا منصوری، مهری شیرازی و... حضور داشتند.

حمیده خیرآبادی قرار بود روز جمعه در نقش خودش پس از شش سال مقابل دوربین ابوالحسن داودی در سریال «زمین انسان‌ها» برود، اما فرصت نشد. این سریال که «زمین انسان‌ها» نام دارد با محوریت پزشکان درحال ساخت است و قرار بود این هنرمند در نقش خودش حمیده خیرآبادی به عنوان یک بیمار به بیمارستان مراجعه کند.

مادری با لبخندی به یادماندنی

حمیده خیرآبادی در سینمای ایران بارها نقش مادر را بازی کرد. چشم‌های گریان و لبخند همیشگی‌اش در این نقش‌ها سیمایی خاطره‌انگیز و به یادماندنی از این بازیگر ارائه می‌دهد.پرسونای سینمایی حمیده خیرآبادی به عنوان مادری شیرین و دوست‌داشتنی با فیلم‌هایی که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بازی کرد، شکل گرفت. خیرآبادی بازیگری در سینما را در سال ۱۳۳۲ و با فیلم «میهن‌پرست» شروع کرد. در سال‌های پیش از انقلاب او بازیگری پرکار بود، اما به دلیل ویژگی‌های ظاهری‌ و نوع نقش‌هایی که داشت، هرگز در شکل و شمایل یک ستاره قرار نگرفت.

زنانی مهربان و باعطوفت که فرزندان خود را با همه تفاوت‌ها و کج‌خلقی‌هایشان می‌پذیرفتند و دوست داشتند. بهترین این تصویر در فیلم سینمایی «اجاره‌نشین‌ها»ی داریوش مهرجویی شکل گرفت. خیرآبادی در این فیلم نقطه اتصال و حلقه ارتباط میان فرزندان خود است، وجود او آرامش دهنده به خانه وخانواده‌ای است که هر لحظه دچار بحران می‌شود.

در سال‌های پس از پیروزی انقلاب، خیرآبادی کمتر نقش منفی بازی کرد، این یکی از رازهای محبوبیتش بود. اما حتی حضورش در نقشی کوتاه و نه چندان دلچسب در «مادر» هم باعث نشد محبوبیت و شهرتش کمرنگ شود.

خیرآبادی از معدود بازیگرانی بود که یک نقش را بارها بازی کرد، اما تماشاگر هرگز از این نقش‌ها خسته نشد و آن پرسونای آشنا را دوست می‌داشت. آنچه باعث محبوبیت مضاعف این بازیگر شد، حضورش در مجموعه‌های تلویزیونی بود. بازی در مجموعه «پدرسالار» که یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های دهه ۷۰ بود، محبوبیت این بازیگر را افزایش داد.

خیرآبادی در این مجموعه هم می‌کوشید حلقه ارتباطی بین پدر و فرزندان باشد و با عطوفت و مهری ویژه بحران‌هایی که سعادت خانواده را در خطر می‌انداخت، حل و فصل کند. چشم‌های همیشه گریان و لبخندی که بر لب داشت از او سیمای زنی را می‌ساخت که رنج و مهر مادری را توامان دارد و خانواده و اطرافیانش را شریک این محبت می‌کند.

خیرآبادی در سال‌های اخیر کم کار شد و کمتر در فیلم یا مجموعه‌ای مقابل دوربین رفت. البته او کارنامه‌ای پربار دارد و در حدود ۱۵۰ فیلم بازی کرده بود و سابقه همکاری با کارگردان‌های شاخص و مطرح را در پرونده حرفه‌ای داشت. به نظر می‌رسید نمی‌خواهد تصویر دیگری از خود باقی بگذارد، تصویری متفاوت با آن مادر دوست‌داشتنی و همیشه آماده برای مهربانی با فرزندان.

خبر درگذشت او تلخ و باورنکردنی بود، سینمای ایران بازیگری را از دست داد که اگرچه ویژگی‌های یک ستاره را نداشت، اما محبوبیتی فراتر از یک تصویر و یک نسل داشت. محبوبیتی به اندازه تمام تصویرهایی که از مادران ایرانی در سینمای ایران به یادگار گذاشت.